آزادی یا اجبار عقیده در موازنه میان «لا اکراه فی الدین» با آیات قتال

آزادی یا اجبار عقیده در موازنه میان «لا اکراه فی الدین» با آیات قتال

نویسنده: جواد ایروانی

سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

آیات متعددی در قرآن بر این مطلب تصریح دارند که تحمیل عقیده بر دیگران نامطلوب بوده پذیرش دین امری اختیاری است. در مقابل، آیات فراوانی وجود دارد که به قتال با کافران تا فراگیر شدن دین الهی فرمان می‌دهد. از آیات چنین برداشت شده است که قرآن، کفار و به ­ویژه مشرکان را بین اسلام و قتل مخیر کرده است. این مطلب، افزون بر آن‌که در تعارض ظاهری با آیات دسته نخست است، خاستگاه شبهاتی قرآنی و دست‌مایه اتهام بر مسلمانان مبنی بر توسل به خشونت و تحمیل عقیده شده است. برداشت‌هایی از سایر احکام فقهی همچون حکم مرتد و برخی روایات نیز بر این گونه شبهات دامن زده است.

این تحقیق، به نوع توصیفی-تحلیلی و روش کتابخانه‌ای، پس از مروری بر دیدگاه‌ها پیرامون نفی اکراه در دین، به دسته‌بندی آیات قتال پرداخته و با کمک ظهور و سیاق آیات و شواهد تاریخی تلاش کرده است به پرسش‌های مطرح پاسخ دهد. تحلیل صحیح این آیات گویای آن است که اجبار در دین و تحمیل عقیده بر دیگران، نه ممکن است و نه مطلوب، و در این حکم، تفاوتی بین اصناف کفار وجود ندارد. با این حال، بر اساس قرآن،بر پا داشتن آیین توحیدی و نگهداری از آن جزء مهمترین حقوق مشروع انسانی می‌باشد. بدین جهت هم جهاد دفاعی و هم جهاد ابتدایی، در حقیقت دفاع از حق انسانیت در حیات خویش بوده مبارزه اسلام با «مظاهر شرک و بت‌ پرستی» کاملا منطقی می‌نماید، بی‌آن‌که به اجبار در عقیده بیانجامد.

واژگان کلیدی: اکراه در دین؛ قتال؛ جهاد؛ خشونت؛ ارتداد

 .

.
عنوان مقاله [English]

Freedom of opinion or force In The balance between Denial of coercion in religion with the verses of killing

.
چکیده [English]

Several verses in the Qurʼan assert that enforcement of belief on others is not appreciated and that acceptance of religion is a matter of choice. In contrast to these verses, there are many verses that order the believers to fight the infidels in order to spread the divine religion. These verses have been interpreted as though the infidels and polytheists have to choose between embracing Islam or been killed.

This induction is not only in apparent contradiction with the former verses, it has also led to various critiques of Islam accusing it of restricting the freedom of belief. Perceptions of other Islamic provisions such as the punishment of apostates and other traditions has also fueled these doubts.

Reviewing the approaches to the negation of compulsion in religion, this article, based on descriptive-analytical method, has classified the verses on fighting the infidels and sets out to answer the questions posed by considering the apparent meaning of the verses as well as the context and historical evidences. Accurate analysis and documentation of these verses indicates that compulsion in religion is neither possible nor desirable, and in this verdict, there is no difference between different groups of non-Muslims.

Nevertheless, according to Islam both the foundation and maintenance of a monotheistic religion is considered as a legal human right. Therefore, both primitive and defending Jihad is actually a defense of human rights. In conclusion, this study leads to this fact that Islam’s fight against all the signs of polytheism and paganism is completely rational, without leading to compulsion in religion.

کلیدواژه‌ها [English]

coercion in religion, Fighting, violence, Apostasy, Jihad

مطالعه بیشتر