قیمت: | 0تومان |
تاریخ انتشار: | 24 مرداد 1398 |
دسته بندی: | مقالات علمی پژوهشی |
آسیب شناسی مناظره بر اساس الگوی مناظرات امام رضا (ع) ؛ سطح مقاله: علمی پژوهشی؛ سال انتشار: ۱۳۹۷؛ تعداد صفحات: ۲۶؛ فرمت فایل: PDF؛ مرجع دانلود: معارف نت | پایگاه مقالات علوم قرآن و حدیث ؛ برچسبها: آسیب شناسی مناظره | الگوی مناظرات امام رضا | آسیب های مناظره | روش های مناظره
عنوان مجله: فرهنگ رضوی؛ مجلات علمی پژوهشی علوم قرآن و حدیث ؛ حوزه موضوعی مقاله: رشته علوم قرآن و حدیث ؛ نویسندگان: امید ابراهیمی؛ دل آرام محمدی؛ موضوع مقاله: آسیب شناسی مناظره بر اساس الگوی مناظرات امام رضا ؛ سال انتشار: ۱۳۹۷
خداوند بشر را با صفت نطق آفرید و انسان به مدد همین ویژگی به گفتگو با دیگران پرداخت. در این میان، به دلیل اختلاف فکری و عقیدتی، گاهی بین انسانها مناظره و بحث در گرفت. مناظره گفتگویی دوجانبه است که هدف آن کشف حقایق و روشنگری است.
دین مبین اسلام بر مناظره و جدال احسن تأکید و روش و اهداف آن را بیان کرده است. از این رو، پیامبر بزرگ اسلام (صلی الله علیه وآله) و ائمه معصومین (علیهم السلام) به ویژه امام رضا(علیه السلام) از مناظره به عنوان یکی از روش های تبلیغ اسلام و جلوگیری از تحریف آن در مبارزه با بزرگان و دانشمندان فرقه های مختلف استفاده کرده اند.
آنچه در این میان شایسته توجه بسیار است، دوسویه بودن ابزار مناظره است که در عین تأثیر عمیقی که در پرتو رعایت اصول لازمه می تواند داشته باشد، عمل نکردن به اصول ضروری آن، نتیجه عکس به دنبال خواهد داشت و به جای کشف حقیقت، به حجابی بر سر راه شناخت حق تبدیل می گردد که از آن به عنوان آسیب های مناظره یاد می شود.
بررسی مناظرات امام رضا(علیه السلام) و دقت در فرایند و محتوای آن در جهت شناسایی آسیبهای مناظره اهمیت زیادی دارد. آسیبهای مناظره به دو صورت کلی است: آسیبهای علمی (شامل مغالطه در بحث، تکیه کردن بر اصول غیرمشترک، نداشتن نظم و ساختار منطقی، استفاده از مطالب پیچیده و نارسا، ممانعت از پرسش آزاد، رعایت نکردن سطح فکری مخاطب، نداشتن ارتباط دوسویه، و تحمل نکردن عقاید مخالف) و آسیبهای
اخلاقی (شامل بی انصافی، تعصب و تقلید، تجسس در عیوب همدیگر، عدم رعایت احترام متقابل، ارزشیابی شخصیت طرف مناظره، غرور و خودستایی، محکوم کردن و کوبیدن و بی توجهی به شرایط و حال همدیگر).
اما در مناظرات دیگر افراد(غیر از معصومین(علیهم السلام) کمتر کسی می تواند خود را از این آفت ها برهاند. متأسفانه امروزه در مناظرات سیاسی، علمی و مذهبی در میان مناظره کنندگان قابل مشاهده است و به عنوان یکی از عوامل بروز اختلاف و شیوع دین گریزی در گفتمان ها قلمداد می شود. از این رو، با عنایت به نیاز عصر حاضر در جهت پاسخگویی به شبهات، با الگو قراردادن مناظرات امام رضا(علیه السلام) و بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهاد می شود:
١- با توجه به اینکه رشد علم و بالندگی معارف اسلامی در گرو تضارب آراء و مقایسه اندیشه هاست لازم است کرسیهای نقد و مناظره با تکیه بر اصول مناظرات امام رضا (علیه السلام) تشکیل شود و ادامه یابد.
۲- روش های صحیح مناظره و نمونه ای از مناظرات ائمه (علیهم السلام) در کتاب های درسی و دانشگاهی گنجانده شود.
٣- از آنجا که آفتهای مناظره سبب اختلاف و درگیری در گفتگو و بحث می گردد. باید آفتهای مناظره همراه با پیامدهای آن با استناد به فرهنگ اسلامی بیان شود تا افراد آگاهانه وارد بحث شوند و از آن آفت ها دوری بجویند.