اخلاق دینی – جامعه – تفسیر المیزان

عنوان>کارکردهای اجتماعی اخلاق دینی و قرآنی در جامعه از منظر تفسیر المیزان

مقاله حاضر با رویکردی تفسیری موضوع کارکردهای اجتماعی اخلاق دینی و قرآنی در جامعه را از منظر تفسیر المیزان مورد بررسی قرار داده است.

چکیده

علامه طباطبایی اخلاق را ملکات فاضله می‌داند که تحصیل آن با تکرار عمل صالح به دست می‌آید. و اساس و معیار فعل اخلاقی را ذات مقدس خدا و عشق به او و کارکردهای اجتماعی اخلاق را تأمین سعادت دنیوی و اخروی، تأمین بهداشت جسمی و روحی انسان، اصلاح جامعه، ایجاد وحدت و همبستگی اجتماعی، تنظیم زندگی اجتماعی انسان، شکوفایی تمدن و فرهنگ، و… می‌داند.

از دیدگاه ایشان جامعه برخوردار از عینیت و حیثیت حقوقی بوده و شخصیتی مستقل از تک تک افراد دارد و نیروی آن بر نیرو، فکر و شعور فرد غالب است. در نتیجه، اخلاق در دیدگاه او امری جدا از شرایط اجتماعی نیست و به محض تغییر شرایط، اخلاق هم تغییر می­‌کند.

وی معتقد است قرآن با پذیرش وجود، عمر، کتاب، شعور، فهم، عمل، اطاعت و معصیت برای اجتماع، بر وجود مستقل آن دلالت دارد. علامه اخلاق را مؤثر در جامعه‌و متقابلاً نیز به تأثیر جامعه در اخلاق نظر دارد.به عقیده ایشان اخلاق، روح جامعه است؛ و قوانین اجتماعی در جامعه‌در گرو و بر عهده اخلاق می‌باشد. بین اخلاق و اعمال در جامعه‌ارتباط تعاملی وجود دارد و اعمال در عقاید و اخلاق، و عقاید در اخلاق و اعمال، و اخلاق در عقاید و اعمال مؤثر است.

واژگان کلیدی: اخلاق و جامعه، اخلاق دینی ، کارکرد اخلاق، اخلاق قرآنی، تفسیر المیزان ، علامه طباطبایی

مشخصات مقاله: سال انتشار: ۱۳۹۷؛ رده مجله: مقالات علمی پژوهشی علوم قرآن و حدیث.

نویسنده: دکتر محمدحسین لطفی؛ موضوع: اخلاق دینی در جامعه از منظر تفسیر المیزان ؛ رویکرد مقاله: تفسیر قرآن.

.

مهمترین موضوعات مطرح شده در مقاله:

مفهوم اخلاق از دیدگاه علامه طباطبایی، مفهوم جامعه، مفهوم اجتماع از دیدگاه علامه طباطبایی، حقیقی یا اعتباری بودن‌جامعه، رابطه اخلاق و جامعه از دیدگاه علامه طباطبایی. 

کارکردهای اجتماعی اخلاق دینی و قرآنی در جامعه از منظر تفسیر المیزان : تامین سعادت دنیوی و اخروی انسان، تامین بهداشت جسمی و روحی انسان، اصلاح جامعه، ایجاد وحدت و همبستگی اجتماعی، تنظیم زندگی اجتماعی انسان؛ شکوفایی تمدن و فرهنگ، حفظ منافع و رفع اختلافات اجتماعی.