عنوان مقاله: ارزیابی سندی و تحلیل محتوایی گونه‌ های روایی ذیل آیه ۴۱ سوره حجر

.
نویسندگان: حکیم وزیری ؛ محمدعلی غیور ؛ مهدی جلالی

سال انتشار: ۱۳۹۷       سطح مقاله: علمی پژوهشی

کلیدواژه ها: آیه ۴۱ سوره حجر ؛ صراط؛ روایات تفسیری ؛ گونه‌های روایی؛ اختلاف قرائت

چکیده

در منابع کهن پیرامون آیه «هذا صِراطٌ عَلَیَّ مُسْتَقیم» (حجر: ۴۱) سه گونه روایی به چشم می‌خورد؛ گونۀ اول در مقام تاویل آیه و تطبیق آن با مصداق عینی، حضرت علی (ع) می‌باشد که نمونه‌ های فراوانی از آن در تفاسیر روایی یافت می‌شود؛ گونۀ دوم ناظر به اختلاف قرائت، خوانش‌ هایی دارای توجیه ادبی از آیه است که در مجموع چهار قرائت برای آن گزارش شده است اما آن خوانشی از آیه که با آیات مشابه (مرتبط)، سیاق عام آیات قرآن تأیید گردد و از نقلی صحیح و معتبر برخوردار باشد، همان قرائت متداول در قرآن است. اما گونۀ سوم روایات، خوانشی از آیه است که در آن به نام علی (ع) تصریح شده است.

این خوانش به این مقدار که علی (ع) مصداقِ تاویلی آیه باشد، خرسند و قانع نبوده و در صدد ارائۀ خوانشی از آیه بوده است که نام آن حضرت، ظاهر لفظ قرآن باشد که البته این خوانش از آیه، در میان شیعیان دستاویزی برای توهم تحریف قرآن نیز قرار گرفته است. در این مقاله با بهره‌ گیری از روش سندپژوهی، تحلیل محتوا و سنجش و ارزیابی داده‌ ها به این نتیجه دست یافتیم، هیچ‌ یک از روایات دسته اخیر، برای ادعای گزاف تحریف قرآن، صلاحیت لازم را ندارند.