ارزیابی صحت ارجاعات سیوطی به راویان و مصادر پیشین در «الجامع الصغیر»

.

نویسنده: مصطفی همدانی

.

رتبه مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

الجامع‌ الصغیر سیوطی، یکی از جوامع روایی معروف اهل سنت است که با روش الفبایی (بر حسب ابتدای روایات) تدوین شده است. این تحقیق به بررسی میزان صحت استنادات کتاب مذکور به راویان و مصادر روایی پیشین که سیوطی از آنها نقل کرده (و در نگاه اول به نظر می‌رسد ارجاعات وی همگی دقیق هستند) پرداخته است.

پژوهش حاضر، با روش کتابخانه‌ای و تحلیل محتوای کمّی و بر اساس نمونه‌ای که به روش سیستماتیک و طبقاتی تهیه شده است، به بررسی ۴۰۰ روایت از روایات این کتاب پرداخته و طبق قوانین علم احتمال، نتایج آن را با خطای ۵ درصد به کل کتاب تعمیم داده است.

نتایج نشان داده است با خطای ۵ درصد می‌توان گفت در کل کتاب الجامع‌ الصغیر، در % ۶/۹ موارد ارجاعات بر اساس مصادر روایی موجود در زمان ما نادرست هستند. نادرستی این ارجاعات به علت فقدان روایت در نسخۀ موجود از آن کتب در زمان ما یا عدم تصریح به نام کتاب و اکتفا به نام نویسندۀ کتاب (با این‌ که آن نویسنده تالیفات روایی متعدد داشته است) و یا اشتباه در انتساب روایت به راوی است.

واژگان کلیدی: صحت استناد؛ الجامع‌ الصغیر ؛ سیوطی؛ مصدرشناسی

.

عنوان مقاله [English]

Evaluating Accuracy of Al-Suyuti’s Citations by Relying on the Previous Narrators and Sources in Al Jame’a Al Saghir

چکیده [English]

Al-Suyuti’s Al Jame’a Al Saghir is one of well -known narrative collections of Sunnite compiled alphabetically in terms of initial letter of narratives. This study deals with the extent of this book’s accuracy of citations by relying on the previous narrators and sources mentioned by Al-Suyuti while in first glance it seems all are correct.

Present study provided by quantitative content analysis and based on the sample prepared by systematic and stratified methods assesses 400 narratives of this book and with a 5% error rate generalizes its results according to law of possibility.

According to results it can be said that with a 5% error rate in all parts of Al Jame’a Al Saghir, 9.6% citation cases are incorrect according to narrative sources in our time. The inaccuracy of the citations is due to (1) lack of narratives in the present version from those books in our time, (2) lack of specifying name of book and relying just on the name of author (while the author has variety of narrative compilations) or (3) mistake in attributing narratives to narrators.

کلیدواژه‌ها [English]

accuracy of attribution, Al Jame’a Al Saghir, Al-Suyuti, sourcology