اسناد و مدارک نهج البلاغه

نویسندگان: امیرحسین بانکی پورفرد؛ مختار رنجکش آدرمنابادی

سال انتشار: ۱۳۹۶

سطح مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

نهج‌ البلاغه کتابی حدیثی با متنی مرسل است. ارسال روایات موجود در نهج‌ البلاغه، باعث تشکیک در صحّت انتساب آن به امام علی(ع) شده و به همین جهت، برخی از دانشمندان شیعی با استخراج بعضی از مدارک و مصادر، به این شبهه، پاسخ داده‌اند. این آثار در عین ارائۀ برخی از مصادر، از اشکال یا خطا نیز مصون نبوده‌اند. در این تحقیق با توجه به شهرتی که آثار مرحوم دشتی در زمینۀ نهج‌ البلاغه دارد، به نقد کتابِ «روش ‏های تحقیق در اسناد و مدارک نهج البلاغه » ایشان با روش اسنادی و تحلیلی پرداخته شده است.

نتایج پژوهش حاکی از این است که این اثر در عین برخورداری از برخی نوآوری‌ها، دارای اشتباهات و مشکلاتی نیز هست؛ نقل بدون بررسی از دیگر کتب، علمی‌نبودن شیوۀ استخراج اسناد و نوع مصادر انتخابی، تداخل بین «نسخه‌ شناسی» با «سندشناسی» و ارجاع به برخی «شروح نهج‌ البلاغه»، استناد به آثار متأخّرین به‌عنوان سند، دور در برخی مصادر، عدم برّرسی کامل منابع موجود و بی‌نظمی در بیان مصادر، همگی از جمله نقاط ضعف این کتاب است که در پژوهش حاضر به‌دست آمده و لزوم اصلاح این کتاب و نیز تلاش بیشتر در کشف و استخراج سایر مصادر را مبرهن می‌گرداند.

واژگان کلیدی: اسناد نهج‌ البلاغه؛ مصادر؛ محمد دشتی ؛ نهج‌ البلاغه

اسناد و مدارک نهج البلاغه