اقتباس های قرآنی در صحیفه سجادیه

نویسندگان: فتحیه فتاحی زاده ؛ عارفه داودی ؛ مرضیه محصص

سال انتشار: ۱۳۹۶

سطح مقاله: علمی ترویجی

چکیده

یکی از جلوه‌های درخشان صحیفه سجادیه پیوند این کتاب شریف با قرآن ‌کریم است. هدف این جستار، به تصویر کشیدن انس و همنشینی امام سجاد(ع) با قرآن ‌کریم و نیز اثرپذیری عمیق آن حضرت(ع) از کلام وحی در دعای اول تا هفتم صحیفه سجادیه است. ضرورت این پژوهش، هویداسازی یکی از انواع تعامل گنجینه حدیثی شیعه با قرآن‌ کریم، از رهگذر بررسی گونه‌شناسی اقتباس و کارکردهای گوناگون این گونه‌ها در بافت متنی صحیفه سجادیه می‌باشد. بدین منظور، با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی این عنصر ادبی پرداخته شده‌است.

گونه‌های مقتبس قرآنی در هفت دعای اول صحیفه سجادیه عبارت است از: اقتباس کامل، جزئی، متغیر، اشاره‌ای و استنباطی. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که پربسامدترین گونه، اقتباس متغیّر و دشوارترین نوع، از حیث تشخیص، اقتباس استنباطی است و انگیزه کاربست این گونه‌ها برای تعلیل، تأکید، تفسیر و توضیح، تهلیل و تحمید و جری و تطبیق است و گاه کارکرد ترکیبی دارد.

واژگان کلیدی: امام سجاد(ع) ؛ صحیفه سجادیه ؛ اقتباس‌ های قرآنی

اقتباس های قرآنی صحیفه سجادیه