دلالتهای فلسفی کلام امام رضا (ع) در مسئله توحید ذاتی | علوم قرآن و حدیث

دلالتهای فلسفی کلام امام رضا (ع) در مسئله توحید ذاتی ؛ سطح مقاله: علمی پژوهشی؛ سال انتشار: ۱۳۹۷؛ نویسندگان: شهناز شایانفر؛ بی بی سادات رضی بهابادی؛ فرشته معتمد لنگرودی؛ موضوع: توحید ذاتی از منظر امام رضا (ع)؛ تعداد صفحات: ۲۲؛ فرمت فایل: PDF؛ مرجع دانلود: معارف نت | پایگاه مقالات علوم قرآن و حدیث ؛ حوزه تخصصی مقاله: علوم قرآن و حدیث؛ برچسبها: امام رضا | دلالتهای فلسفی | توحید ذاتی

عنوان کامل مقاله: دلالتهای فلسفی کلام امام رضا (ع) در مسئله توحید ذاتی

مشخصات مقاله دلالتهای فلسفی کلام امام رضا در مسئله توحید ذاتی:

عنوان مجله: فرهنگ رضوی؛ مجلات علمی پژوهشی علوم قرآن و حدیث ؛ حوزه موضوعی مقاله: رشته علوم قرآن و حدیث ؛ نویسندگان: شهناز شایانفر؛ بی بی سادات رضی بهابادی؛ فرشته معتمد لنگرودی؛ سال انتشار: ۱۳۹۷

چکیده

نتیجه گیری:

نخست، در کلام امام رضا (علیه السلام) توحید ذاتی به دو صورت توحید احدی و توحید واحدی مشاهده شده است و توحید واحدی به دو صورت: واحدیت بدون ابتنا بر احدیت و واحدیت بر مبنای احدیت مطرح است.

دوم، برخی از براهین توحید امام رضا (علیه السلام) مثل برهان نفى تحدید از خداوند به دو لحاظ ذیل توحید احدی و توحید واحدی مبتنی بر توحید احدی قابل طرح است. توحید واحدی غیر مبتنی بر توحید احدی، در بیانات امام رضا (علیه السلام) در قالب چهار برهان در بیانات این امام همام ظهور می یابد که عبارتند از: نفی صفات مخلوقات از خداوند، از لیت و قدیم بودن خداوند، برهان تمانع و مسبوقیت دوگانه پرستی به توحید.

سوم، امام رضا (علیه السلام) توحید احدی را از طریق نفی جزء از خدا اثبات می کند. بنا بر فهم عرفی نفی جزء از خدا درصدد نفی ترکیب مقداری و طبیعی از خداست. اما همین بیان آن امام همام بنابر فهم فیلسوف، دلالتی بیش از دلالت نفی ترکیب مقداری و طبیعی دارد و شامل نفی ترکیب از ماده و صورت، ترکیب از وجود و ماهیت و ترکیب از وجدان و فقدان میشود و ظریف ترین ترکیب، ترکیب از وجدان و فقدان است. پس یکی از دلالتهای پنهان کلام امام هشتم (علیه السلام) در باب جزء نداشتن خدا این است که خدا بسیط حقیقی است و بنابر قاعده بسیط الحقیقه، خدا مشتمل بر همه حقایق و کمالات است.

چهارم، در سوره توحید، توحید واحدی بر توحید احدی مبتنی شده است و دقیقا به همین دلیل، امام رضا (علیه السلام) شناخت توحید را شناخت سوره اخلاص معرفی می فرماید.

پنجم، در بیان امام هشتم (علیه السلام) در محور توحید، خصوصیاتی از خدا مطرح شد که با تحلیل و حد وسط قرار دادن آنها، چهار برهان را در قالب قیاس استثنایی و قیاس اقترانی ارائه کردیم. به عنوان نمونه، در برهان ازلیت و قدم، از واکاوی و تحلیل ویژگی «قدم» در بیان امام رضا (علیه السلام) بهره گرفتیم و با تحلیل و حد وسط قرار دادن صفت «مثل نداشتن خدا» برهان نفی صفات مخلوقات از خداوند اقامه شد.

مقالات مرتبط با موضوع توحید ذاتی (برای دانلود روی عنوان مقالات کلیک نمایید):

وحدت ذاتی خداوند در کلام امام رضا (ع)

نظام توحید افعالی در آیات و روایات

جایگاه نهج‌ البلاغه در تبیین حقیقت توحید

استدلال‌ های صریح عقلی بر وجود خدا در قرآن

دیدگاه علامه طباطبایی در تبیین توحید غیر عددی

نقد شبهه رویت الهی در روایات توحیدی امام رضا (ع)

استدلال به خالقیت خداوند و روش آموزش توحید ربوبی در قرآن

تحلیل انتقادی نظریه عزیزه هبری پیرامون «عدالت توحیدی» در قرآن کریم

چندخدایی از دیدگاه قرآن و عهد جدید و آسیب شناسی عهد جدید در این زمینه

واژگان پرتکرار مقاله:

امام رضا؛ دلالتهای فلسفی؛ توحید ذاتی؛ صفات الهی؛ خداشناسی؛ ذات الهی؛ معرف خداوند؛ وحدانیت خداوند؛ براهین توحید

مطالعه بیشتر