عنوان مقاله: امکان تسمیه قرآن به «متن» بر اساس تعریف نوین در نظریه های ادبی معاصر

.

نویسندگان: زهرا امیری؛ سید محمدباقر حسینی

.

نوع مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

همزمان با تحولات اساسی در عرصه­ های گوناگون زندگی بشری در قرون اخیر و پس از رنسانس در غرب، مفهوم «متن» نیز دچار تغییرات بنیادین گشته و پس ‌از آنکه مختص آثار مکتوب بود، بر هر اثر قابل تفسیر و دارای پیامی برای مخاطب، تلقی گردید. برای بررسی متون، ضمن اکتفا به ساختار زبانی متن، از رویکردهای نقدی نوین معاصر همچون ساختارگرایی و شالوده­ شکنی استفاده شد. متن در تعریف امروزی با استقلال از نیت مؤلف خود، پذیرای خوانش­های متعددی است که معانی مختلفی بر آن تحمیل می­شود.

این نوشتار می­کوشد نظریه متن بودن قرآن به مفهوم امروزی آنرا ردّ نماید؛ اندیشه­ای که توسط برخی از پیروان مکاتب غربی در جهان اسلام دنبال می­شود. در این راستا، ویژگی­های متن امروزی از منظر نظریه­ پردازان ادبی غربی معاصر و امکان تسمیه­ قرآن به متن را بررسی خواهیم کرد و ثابت کرده ­ایم نص قرآنی به دلیل صدور آن از جانب خداوند، معجزه است و همچنین هدف از نزولش که همانا هدایت است، در تعاریف جدید غربی از متن، نمی­گنجد و لذا نمی­توان با آن همچون سایر متون رفتار کرد و آراء غربی معاصر پیرامون متن را بر آن تطبیق داد.

کلیدواژه ها: قرآن؛ متن؛ نظریه‌ های ادبی معاصر؛ تأویل؛ هرمنوتیک؛ تعدد قرائات

.

موضوعات محوری مقاله:

مفهوم متن, استقلال متن, نظریه دریافت گفتگو با متن, واسازی متن, صامت بودن متن, ناطق بودن متن, بینامتنیت, تسمیه قرآن به متن, متن قرآنی, وحی بودن قرآن, لوح محفوظ, نزول قرآن