اولویت سنجی‌ انفاق در قرآن و حدیث

عنوان مقاله: اولویت سنجی‌ انفاق در قرآن و حدیث

اولویت سنجی‌ انفاق در قرآن و حدیث

نویسندگان: رضا شکرانی ؛ طاهره سادات سیدناری

.

چکیده

از شایسته ترین کارها، برآوردن نیازهای نیازمندان است. اما یکی از بایسته‌های پژوهشی، بررسی اولویت‌ها در انفاق است. برای مثال بین افراد فقیر خویشاوند و افراد فقیرتر غیر خویشاوند اولویت با کدام است؟ آیا ملاک در اولویت انفاق، شدت نیاز است یا قرابت و هم‌چنین در میان نیازمندان جامعه چگونه باید اولویت‌بندی نمود؟ در این نوشتار براساس آیات انفاق تبیین می­گردد ملاک در اولویت برای انفاق نخست قرابت است و سپس نیاز، مگرآنگاه‌که حیات فرد غیرخویشاوند، به انفاق وابسته باشد و چنین ضرورتی برای خویشاوند وجود نداشته باشد.

اولویت‌ها در انفاق بر پایۀ کلیه آیات انفاق به ترتیب عبارتند: از والدین، خویشاوندان، یتیمان، مسکینان، همسایۀ نزدیک، همسایۀ دور، همراه و هم‌نشین، درراه مانده، سائلان، بردگان. فقهاء در صورت تعارض بین انفاق به والدین و فرزندان در مواردی که چیزی که انفاق می‌شود فقط برای یک نفر کافی باشد هر دو را در یک درجه قرار داده‌اند و حکم به تخییر و یا قرعه نموده‌اند. در حالی‌ که اولویت بر پایۀ آیات با والدین است.

ازجمله آیات بیانگر وجوب انفاق به والدین و رعایت اولویت‌ها در انفاق آیۀ ۲۱۵ بقره است که در فقهی مهم شیعه بدان پرداخته نشده است. روایات نیز مؤید فهم مذکور از آیات قرآن کریم است و اولویت در انفاق را والدین و خویشاوندان بیان نموده است. در روایات رعایت اولویت‌های انفاق در خویشاوندان، موجب اجر بسیار برای انفاق کننده و انفاق در راه خدا با عنوان اجر کمتر بیان‌ شده است.

واژگان کلیدی: آیات الاحکام ؛ انفاق ؛ صدقه ؛ والدین ؛ خویشاوندان ‏

سطح مقاله: علمی پژوهشی

اولویت سنجی‌ انفاق در قرآن و حدیث

عنوان مقاله [English]

The Study of Prioritization of Charity (Infaq) in the ‎Holy Quran and Hadiths

چکیده [English]

One of the most honorable affairs is charity (Infaq). However, one of the research needs is to investigate the prioritization in charity. For example, which groups, namely the poor relatives or non-kin poorer individuals, are more prioritized in terms of charity? Is severity of needs or kinship considered as the criterion for charity prioritization?

How should charity prioritization be conducted among the poor of the society? In the present study, the answers can be explained according to the Holy Quran that the first criterion for charity is kinship and then needs, unless the life of non-kin individuals is dependent on charity and there is no such an emergency for the relatives. Accordingly, prioritization of charity is as follows: parents, relatives, orphans, returnees, close neighbors, distant neighbors, companions, wayfarers, servants, and slaves.

In case of contradictions between charity to parents and children in cases of what is donated is enough only for one person, Jurisprudents believe that both groups are at the same priority; thus they fatwa on alteration or lottery, while according to verse 215 of Surtat al-Baqara, parents are prioritized.

This verse shows the necessity of charity to parents, but it is not considered or investigated in significant Shiite jurisprudence books. Hadiths and narrations also confirm the interpretation of the mentioned quranic verse and consider charity priority to parents and relatives. According to hadiths, observance of charity prioritization for relatives will result in immense rewards and charity in the way of God is lower in terms of rewards.

کلیدواژه‌ها [English]

Jurisprudence Verses, charity, alms, parents, relatives

مطالعه بیشتر