بازشناسی سطوح گفتمانی در نهج‌ البلاغه

عنوان مقاله: بازشناسی سطوح گفتمانی در نهج‌ البلاغه
.

نویسنده: احمد قرایی سلطان آبادی

.

سال انتشار: ۱۳۹۷ سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

هر متن تابعی از یک گفتمان یا تعامل چندگفتمان با یکدیگر است. هر صاحب گفتمانی نیز به کمک قواعد زبانی به حوادث و واقعیت­‌های پیرامونی خود معنا می‌­بخشد و تولید محتوا می‌­کند. از این منظر، متن نهج‌ البلاغه حامل و محمل اصلی گفتمان امام علی(ع) است که بر سطوح مختلف و با ساختارهای زبانی متفاوت شکل­‌گرفته است.

در این پژوهش از روش تحلیلی و به‌خصوص الگوهای کار در حوزۀ روش تحلیل گفتمان و تطبیق آن بر نهج‌ البلاغه کمک گرفته شده است تا روشن گردد که از یک‌‌سو، گفتمان امام در نسبت با سایر گفتمان‌های رقیب، شفافیت، جامعیت و قاطعیت بیشتری دارد؛ از سوی دیگر، هندسۀ زبانی و معرفتی این گفتمان، اضلاع متعددی دارد.

یافته­‌های این پژوهش از این واقعیت حکایت دارد که در متن زبانی نهج‌البلاغه سطوح متعدد گفتمانی قرار دارد که می‌­توان به مواردی چون استفادۀ مناسب از مفاهیم و اصطلاحات رایج زمانه؛ تنوع اهداف و مقاصد در استفاده از زبان؛ توانش بالای ارتباطی بین امام و دیگران؛ ترسیم خط‌‌‌‌ مشی­ های اساسی جامعه از دل اتفاقات گوناگون؛ تنوع کنش گفتاری به جهت تعدد مخاطب و تفاوت موقعیت؛ ابتنای هر واقعیت بر اندیشه و باور راستین؛ پرده ­برداری از مقاصد و کارکرد گفتمان­‌های رقیب؛ هدایت مردم و جامعه به سمت الگوهای برتر و کامل زیست فردی و اجتماعی و غیره اشاره کرد. نبود هر یک از این سطوح با رسالت خاص امام به‌خصوص پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) که جامعه دچار اختلافات زیادی شده بود و می­‌بایست گفتمانی جامع، دقیق و اثرگذار خلق کند تا در برابر گفتمان‌های رقیب حرفی برای گفتن داشته باشد سازگار در نمی‌­آید.

کلیدواژه ها: سطوح گفتمانی؛ تحلیل گفتمان؛ نهج‌ البلاغه؛ زبان

.
عنوان مقاله [English]

Recognition of discourse levels in Nahj al-Balagha

.
چکیده [English]

Each text is functional of a discourse or interaction with some discourses. Every owner of discourse with linguistic rules to events and facts surrounding the meaning of content production. From this perspective, the text of Nahj Albalaghah is the discourse of Imam Ali (AS) that are formed on different levels and with different linguistic structures.

In this study the analysis of work patterns in the field of discourse analysis and its adaptation toNahj has been contributed to clarify that On the one hand, the discourse of Imam in relation to the other discourses has more competition, transparency, inclusiveness.

On the other hand, the language of geometry and knowledge of this discourse, of which several sides as the findings of this study can be used,such as the proper use of the common concepts and terms of time; diversity of goals and purposes in use of language; the high power of communication between Imam and others; drawing of the fundamental policies of the society from the heart of different events; diversity of speech action in order to multi plicity the audience and the differ rence of situation; and every reality of true thinking and belief.it refers to the purpose & function of competing discourse; direction of the people and society towards the dominant patterns of individual and social life .

The absence of any of these levels is consistent with the special mission of Imam , especially especially after the death of the Holy Prophet (PBUH) ,which society has suffered so much, and must create a comprehensive accurate, and effective discourse in order to speak in contrast to competing discourse.

کلیدواژه ها [English]

Levels of discourse, discourse analysis, Nahjolbalaghe language

مطالعه بیشتر