بررسی آراء سیوطی در اجمال و تبیین آیات قرآن کریم با محوریت اندیشه های علامه طباطبایی

نویسندگان: فاطمه حبیبی؛ فتحیه فتاحی زاده

.

رتبه مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

یکی از مباحث علوم قرآنی که توسط عالمان این علم مورد توجه قرار گرفته موضوع مجمل و مبین در قرآن کریم است. جلال الدین سیوطی درکتاب الاتقان فی علوم القرآن فصلی با عنوان « فی مجمله و مبینه » دارد و در آن فصل آیاتی که از نظر او دارای اجمال هستند را برشمرده و معانی مختلف مترتب بر آن آیات را بیان کرده است . او اسبابی مانند اشتراک لفظی ، حذف ، غرابت و… را برای اجمال برمی شمارد و آیاتی را به عنوان مثال بیان می کند.

به نظر می رسد در تفسیر المیزان، با بررسی آیاتی که سیوطی آن ها را دارای اجمال برشمرده است، علامه طباطبایی در بیشتر موارد ، آن آیات را با توضیح و توجه به سیاق از شکل مجمل خارج کرده است. البته در برخی آیات که طبق نظر سیوطی مجمل هستند ، علامه طباطبایی اظهار نظر صریح یا خاصی نداشته و تنها به بیان وجوه مختلف معنایی آیه پرداخته است .

این مقاله کوشیده است با بررسی اسباب اجمال در آیاتی که در اتقان آمده و نیز پرداختن به روایات کتاب الدر المنثور فی التفسیر بالماثور ، دیدگاه سیوطی درباره اسباب اجمال را مورد مطالعه قرار داده است و با مراجعه به کتب مختلف علوم قرآنی و نیز تفسیر المیزان ، اجمال درآن آیات را تحلیل و بررسی نماید .

واژگان کلیدی: قرآن کریم؛ مجمل و مبین؛ سیوطی؛ علامه طباطبایی؛ الاتقان فی علوم القرآن؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ الدر المنثور

.
عنوان مقاله [English]

Review Suyutis opinion on Ejmal and Tabyin in the holy Quran , with emphasis on the views Allameh Tabatabai

.
چکیده [English]

One of the fields of study in Quranic sciences is the clarity and vagueness of quranic verses (mojmal and mobayan). Jalaluddin al-Soyuti assigns one of the chapters of his his book “al-Etgan fi Olum-el-Qur’an” to this subject, in which he enumerates verses considered as “vague” with their various meanings. As the causes of ambiguity, he cites homonymity, rarity of words, ellipsis and etc. and gives examples from quranic verses.

In this article, Soyuti’s view on the causes of vagueness based on his statements on the verses mentioned in “al-Etghan” as well as hadiths in his other book “Al-Dor al-Manthur” has been examined with reference to different books on quranic sciences and Allama Tabatayi’s views in his Almizan exegesis.

In most cases, Almizan has considered these verses, due to their context, as clear; however at times, no definite meaning is suggested and probable meanings of the verse have only been mentioned.

کلیدواژه‌ها [English]

Holy Quran, Mojmal and Mobayan, Suyuti, Allamah Tabatabai, Al-Etgan Fi Ulum Al-Quran, Almizan Fi Ulum Al_Quran, Al-dor Al-manthoor