بررسی تطبیقی آیات خلود در جهنم از منظر علامه طباطبایی و فخر رازی

.

نویسندگان: کریم علی‌محمدی – عبدالمجید علی‌محمدی

.

سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

آیاتی از قرآن کریم مانند: آیه ۶۹ سوره نساء، آیه ۶۴ سوره احزاب، آیه ۲۳ سوره جن و آیه ۱۷ سوره حشر با لفظ «خالدین فیها» از مدت عذاب گناهکاران در جهنم یاد شده است. دائمی بودن یا پایان عذاب گناهکاران از مسائل مهمی است که از دیرباز مورد اهتمام متکلمان، فلاسفه، عرفا و مفسران بوده است؛ گروهی راه افراط را در پیش گرفته و همه گناهکاران را گرفتار عذاب دائمی می‌دانند و گروهی دچار تفریط شده‌ و برای همه گناهکاران پایان عذاب را روا دانسته‌اند.

در این میان علامه سید محمدحسین طباطبایی مفسر، فیلسوف و عارف برجسته شیعه و فخر رازی مفسر و متکلم برجسته اشعری، با تبیین عقلی مسأله خلود، طبق مبانی کلامی، تفسیری و فلسفی خویش، راه اعتدال را در پیش گرفته و مرز خلود و خالدین در جهنم را مشخص کرده‌اند. در مقاله پیش‌ روی تلاش شده است تا ادله و مبانی این دو عالم بزرگ مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و مهم‌ترین شبهات ارائه شده بر نظریه خلود نقد شود.

واژگان کلیدی: آیات خلود, خلود در جهنم, تفسیر کلامی, علامه طباطبایی, فخر رازی