بررسی تطبیقی تنبیه بدنی زن در تفاسیر فریقین با توجه به آیه ۳۴ سوره نساء

عنوان مقاله: بررسی تطبیقی تنبیه بدنی زن در تفاسیر فریقین با توجه به آیه ۳۴ سوره نساء

.

نویسنده: رضا باقی زاده پلامی

.

سال انتشار: ۱۳۹۵      سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

از جمله اموری که در نظام خانواده اتفاق می‌افتد، نافرمانی و سرکشی زن نسبت به شوهر است که در اصطلاح قرآن به آن نشوز می‌گویند. انگیزه های مختلفی از قبیل تحت فشار قرار دادن شوهر برای ارضای خواسته های تجمل گرایانه، امتیازات اقتصادی، میل به معاشرت با دیگران و … می‌تواند سبب نشوز زن شود. در قرآن برای جلوگیری از نشوز زن از تنبیه بدنی سخن به میان آمده است. حال یکی از سؤال‌های اساسی این است که تنبیه بدنی چگونه با کرامت انسانی زن سازگاری دارد و چگونه خداوند به آن دستور داده است.

در این مقاله با توجه به آیه ۳۴ سوره نساء از دیدگاه مفسران فریقین به نقد و بررسی این مسئله می پردازیم. روش تحقیق در این نوشتار از جهت نگرش مسئله محور، و از جهت راهبرد توصیفی و تحلیلی است . برآیند تحقیق حاکی از آن است که طبق دیدگاه مفسران فریقین در صورتی که زن حقوق شوهر را نادیده بگیرد، قرآن برای باز پس‌گیری این حق، شوهر را ابتدا ملزم به پند و اندرز دهی می کند و در صورت بی ثمر بودن این روش، دوری از بستر را توصیه می کند .

تنبیه بدنی آن هم با شرایطی خاص زمانی مجاز شمرده می شود که دوری از بستر پاسخ ندهد. بنابراین، حکم تنبیه بدنی تنها یک تجویز ضروری برای مقاطعی کاملا خاص (نشوز زن) است. این حکم نه تنها در موارد دیگر غیر مجاز و نادرست محسوب می شود، بلکه، در روایات زیادی مطلقا ممنوع شمرده شده است. در نتیجه، تنبیه بدنی در موارد خاص هیچ منافاتی با کرامت انسانی زن ندارد.

کلیدواژه ها: قرآن؛ تفاسیر؛ نشوز؛ زن؛ تنبیه بدنی؛ کرامت انسانی؛ فریقین

.

عنوان مقاله [English]

A Comparative Review of Physical Punishment for Women in Sunni and Shia Commentaries, With Regard to the Verse 34, Chapter Al-Nisa (The Women)

چکیده [English]

One of the things which may happen in the family is disobedience of wife towards her husband, which is called “Nashoz” in Quranic terms. A wife can be disobedient (nashezeh) toward her husband due to different motivations such as suppressing the husband to satisfy her luxury needs, economic advantages, willing to associate with others, etc.

The Holy Quran mentions physical punishment to avoid one’s wife’s disobedience. Now two basic questions are how physical punishment is consistent with woman’s human dignity, and why God commands it? The present article reviews and criticizes the issue from the view of Sunni and Shia commentators, with regard to the verse 34 of Chapter Al-Nisa. It is a problem-based research which uses a descriptive-analytical method.

The research findings indicate that Sunni and Shia commentators interpret the Quranic verse as ordering the husband to advise his wife, and then avoid going to bed with her if the advice is useless. Finally, he can punish his wife under certain conditions if two pervious ways are fruitless in order to regain his rights in case she violates them.

Therefore, the Quranic order of physical punishment for wife is a necessary prescription for absolutely especial conditions, that is, when the wife is disobedient. It is not only considered improper and forbidden in other cases, but also absolutely forbidden in many traditions. Thence, physical punishment never contradicts with woman’s human dignity in certain cases.

کلیدواژه ها [English]

Quran, commentaries, disobedience, woman, physical punishment, human dignity, Sunni and Shia

مطالعه بیشتر