عنوان مقاله: بررسی تطبیقی روایات تفسیری آیه ذنب النبی(ع) بر پایه قواعد تفسیری

.
نویسندگان: محمدمجید شیخ بهائی ؛ محمدکاظم رحمان ستایش

.

سال انتشار: ۱۳۹۵   سطح مقاله: علمی پژوهشی

.
چکیده

از دیدگاه علم تفسیر، شرط لازم برای صحّت هر رأی تفسیری ـ از جمله روایات تفسیری ـ مطابقت با اصول و قواعد پذیرفته‌ شده تفسیری است؛ از این رو تحلیل تفاسیر ماثور با قواعد تفسیری به صورت تطبیقی روشی مهم در بررسی میزان اعتبار آنهاست. ذیل آیۀ دوم سوره فتح، روایات و آراء تفسیری مختلفی در تبیین معنای «ذنب» و انتساب آن به پیامبر (ص) و «مغفرت» آن مطرح شده است.

در این نوشتار هر یک از این آراء، دلالت‌ها و ملزومات معنایی آنها از ابعاد مختلف مطرح در علم قواعد تفسیر از جمله مطابقت آن رأی با مادۀ لغوی در مفردات و ترکیبات، قواعد ادبی، دلالت سیاقی، آیات و روایات هم مضمون، ضروریات و مسلّمات، گزاره‌ های عقلی مورد تحلیل قرار گرفته و تلاش شده است، اعتبار هر یک از آراء مختلف نسبت به اصول عقلایی تفسیری سنجیده شود. به نظر می‌رسد، رأی تفسیری منقول از امام رضا علیه السلام نسبت به سایر آراء بیان‌ شده، تناسب و توافق بیشتری با اصول تفسیری دارد.

کلیدواژه ها: ذنب پیامبر؛ مغفرت ؛ قواعد تفسیری؛ مبانی تفسیری؛ عتاب به پیامبر

.

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Exegetical Narrations Related to the Verse of Holy Prophet’s Sin Based on the Exegetic Principles and Rules

.

چکیده [English]

According to exegesis, the necessary condition for the validity and accuracy of every exegetic opinion- including exegetic narrations- is their conformity with accepted exegetic principles and rules. Therefore, the comparative analysis of transmitted exegeses on the basis of the principles and rules of exegesis is an important method to examine and evaluate how much these opinions are valid and accurate.

Different narrations and exegetic opinions have been proposed for the second verse of the Chapter Victory (Surah 48) in order to explain the meaning of the term “sin”, its attribution to the Holy Prophet (peace be upon him and his progeny), and asking “forgiveness” for it.

The present paper analyzes each of these exegetic opinions and their semantic significations and implications from different dimensions discussed in the principles of exegesis, including their conformity with lexical root in singulars and compounds, literary rules, contextual implication, verses and narrations with similar theme, necessities and admissa, and intellectual propositions, and tries to assess and evaluate the validity and accuracy of each opinion in relation to rational exegetic principles.

It seems that the exegetic opinion transmitted from Imam Reza (peace be upon him) has more conformity and agreement with the principles of exegesis than other mentioned opinions.

کلیدواژه ها [English]

Holy Prophet’s sin, Forgiveness, exegetic principles, exegetic foundations, rebuking Holy Prophet