بررسی تفسیری سیر تعامل پیامبر اکرم (ص) با اهل کتاب در مکه

.

نویسندگان: امیر احمدنژاد؛ زهرا کلباسی

.

سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

روایتگری آیات وحی از دوران رسالت پیامبر در مکه و قراین متقن تاریخی، جملگی بر حضور اهل کتاب در مکه و تعامل پیوسته آنان با پیامبر و مسلمانان گواهی می‌دهد. تعاملی که با تجلیل از اهل کتاب آغاز گشته، به سؤال‌های آنان پاسخ درخور داده و حتی مرجعیت علمی ایشان در بازگویی سرگذشت مردمان پیشین را پذیرفته است، اما در همان نیمه نخست دوران نزول وحی در مکه، به چند دستگی اهل کتاب و اختلاف و تردید آنان در فهم تورات اشاره کرده و گروهی را با تندترین بیان نقد نموده است. نقدی که در گذر سال‌ها با تیره‌شدن روابط این دو قطب توحیدی افزایش یافته و به تناسب آن از آیات تجلیل کاسته شده، چنان‌که در آخرین فقرات وحی که فضای مجادله میان مسلمانان و اهل کتاب شکل گرفته، امتِ پیامبر فرمان یافته‌اند تا از جدال با دشمنان موحد خود اعراض نمایند، با این همه نگاه قرآن به تعاملات میان این دو قطب توحیدی در سراسر سال‌های رسالت پیامبر در مکه مثبت بوده و آن‌گونه که با تجلیل از مؤمنان دیگر ادیان آغاز گردیده با فرمان مسلمانان به جدال احسن و تکیه بر مشترکات با اهل کتاب خاتمه یافته است.

واژگان کلیدی: آیات تاریخی، تفسیر تاریخی، اهل کتاب، روابط با اهل کتاب