بررسی سبک شناختی خطبه همام

نویسندگان: حجت رسولی ؛ ولی امیدی پور

سال انتشار: ۱۳۹۶

سطح مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

خطبه همام یکی از خطبه ­های بلند اخلاقی و تربیتی نهج‌ البلاغه است که در آن صفات متقین به تفصیل بیان شده است. تحلیل این خطبه از دیدگاه سبک­ شناسی به منظور واکاوی اسلوب بلیغ و فصیح امام علی (ع) اهمیت دارد. این مقاله با رویکرد تحلیل ادبی، متن خطبه­ را با توجه به نظریه سبک ­شناسی ساختارگرا، در سه سطح؛ زبانی (آوایی، واژگانی، نحوی)، ادبی و فکری بررسی کرده، به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به تبیین عناصر سبکی خطبه پرداخته ­است. هدف اصلی این پژوهش، کشف عناصر سبک­ شناسی متن خطبه همام است که نقش بارزی در زیبایی آن ایفا می­کند. تبیین پیوند میان این عناصر سبکی و افکار امام(ع) از اهداف دیگر این پژوهش به‌شمار می­رود.

نتایج پژوهش نشان­ دهندۀ ارتباط تنگاتنگ سطوح سه ­گانه با یکدیگر است. همچنین سطح زبانی و ادبی در تقویت زمینه ­های فکری خطبه نقش داشته، در جهت اقناع مخاطب و القای اندیشه ­های امام(ع)، با سطح فکری پیوندی ناگسستنی دارد. اسلوب کلام با اهداف، هماهنگی دارد و با گزینش مجموعه­ ای از گوش‌ نوازترین فواصل آهنگین، در کنار سایر عناصر موسیقی­ ساز همچنین استفاده از فنون بلاغی و ساختارهای نحوی توانسته مفاهیم اخلاقی، عبادی و عرفانی را به خوبی به مخاطب برساند.

واژگان کلیدی: نهج‌ البلاغه؛ خطبه همام ؛ خطبه متقین ؛ سبک‌ شناسی

: [English]عنوان مقاله

The stylistic study of the sermon Hamam

واژگان کلیدی  [English] :

Nahj al Balagha, Hemam sermon, stylistics

 بررسی سبک شناختی خطبه همام