بررسی معناشناختی کاربرد مفهوم رزق در قرآن کریم

عنوان مقاله: بررسی معناشناختی کاربرد مفهوم رزق در قرآن کریم

.
نویسندگان: اصغر هادوی ؛ محمدعلی خوانین زاده ؛ روشن دهقانی 

.

سال انتشار: ۱۳۹۶    سطح مقاله: علمی پژوهشی

.
چکیده

یکی از مفاهیم پرکاربرد در قرآن کریم مفهوم «رزق» است. رزق در برخی اوصاف خدا از جمله «الرزاق» تجلی می‌یابد و با برخی مفاهیم اساسی در نظام معنایی قرآن کریم پیوند دارد. در این نوشتار سعی شده است با روش اسنادی – کتابخانه‌ای و با توجه به بافت زبانی و دقت در مقتضای آیات، روابط مفهومی رزق با دیگر مفاهیم همنشین و جانشین در قرآن کریم، تحلیل و تبیین معناشناختی شود.

روابط همنشینی مفهوم رزق براساس فاعل رزق، متعلَّق یا مصداق رزق و دریافت‌ کننده رزق در سه گروه جای می‌گیرند و روابط جانشینی آن نیز نخست براساس ساختارهای مشابه و دوم براساس روابطی مفهومی همچون شمول معنایی و هم‌ معنایی شناسایی می‌شوند؛ درنتیجه، در این پژوهش علاوه بر تبیین جایگاه رزق در پیوند با دیگر مفاهیم قرآن کریم در محور همنشینی، مفاهیم جانشین آن نیز در قرآن کریم معرفی شده است.

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم؛ رزق؛ معناشناسی؛ روابط مفهومی؛ روابط همنشینی؛ روابط جانشینی

.
عنوان مقاله [English]

Semantic Study of the Use of “Rezq” [sustenance] in the Holy Quran

چکیده [English]

To achieve the intention as well as the aim of Quran, it is necessary for one to know the semantic analysis of words. One of the most frequent concepts in the Holy Quran is the concept of “rezq” [sustenance] which has been reflected in some attributes of God such as “الرزاق” [Supplier] and is closely related to some basic concepts within the semantic system of the Holy Quran. In this paper, we have attempted to discuss the semantic and conceptual relations of “rezq” as well as other syntagmatic and paradigmatic concepts relevant to it.

Syntagmatic relations of “rezq” are classified into 3 groups based on the subject of “rezq” whereas its paradigmatic relations are identified based on similar structures such conceptual relations as hyponymy and synonymy are identified. It is concluded that in addition to the explanation of the position of “rezq” in relation to other Koranic concepts in the syntagmatic axis, its paradigmatic concepts will be identified as well.

Keywords:

the Holy Quran, sustenance, semantics, syntagmatic relations, paradigmatic relations

مطالعه بیشتر