عنوان مقاله: بررسی و نقد سبک‏ شناختی مفهوم عبارت «ویل امه، کیلا بغیر ثمن» در نهج البلاغه

.

نویسنده: علی اکبر فراتی

.

سال انتشار: ۱۳۹۶    سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

کلیدواژه ها: نهج البلاغه ؛ ویل امه ؛ اسلوب ؛ مدح به لفظ ذم

.

چکیده

فهم عبارت «ویل امه کیلا بغیر ثمن» در نهج ‏البلاغه نیازمند نگاه یکپارچه اسلوبی است نه نگاه جزء نگر لفظی. شارحان و به تبع آن مترجمان در بیان آن و حتی اعراب آن به خطا رفته ‏اند، و ویل را در ذمّ و دعا علیه تکذیب کنندگان حضرت دانسته ‏اند، و لذا ضمیر در أمّه را به ما قبل برگردانده ‏اند، و نصب «کیلا» را از باب مفعول مطلق برای فعل محذوف گفته ‏اند؛ اما با توجه به استعمال این اسلوب در زبان عربی و به ویژه اشعار، به یکپارچگی لفظی و مفهومی این عبارت به عنوان یک اسلوب و سبک سخن می‏ رسیم، و معنای آن در کلام حضرت، بر خلاف لفظ ـ که گاه کاربرد دارد ـ مدح، تعجب و تحسر است. ضمیر به ماقبل برنمی‏گردد و با تمییز پس از خود، رفع ابهام می‏شود. معنا چنین می‏شود: دریغا و شگفتا از این پیمانه که‏ بی‏ بها عطا می‏گردد، کاش/ اگر ظرفی برایش می‏بود!