بررسی پدیدار اخلاقی توبه و استغفار در نهج البلاغه و چهل حدیث امام خمینی با رویکرد بینامتنی

بررسی پدیدار اخلاقی توبه و استغفار

نویسندگان: فاطمه علایی رحمانی ؛ فهیمه غلامی نژاد

.

چکیده

توبه و استغفار موضوعی است که در نهج‌البلاغه و آثار متأثر از آن بسیار به آن پرداخته شده‌‌‌‌‌‌، از میان آثار متأخر متأثر‌‌‌‌‌‌، کتاب چهل حدیث امام خمینی دیدگا‌ها و بیاناتی را از امام خمینی در موضوع توبه و استغفار در بردارد‌‌‌‌‌‌، که نشانگر این مسأله است که امام خمینی از مفاهیم و ادبیات کلام امام علی (ع) در موضوع مذکور تأثیر به سزایی گرفته است. بینامتنیت از جمله روشهای مطالعاتی جدید می باشد که به ارتباط و تعامل بین متون می پردازد؛ بر اساس این نظریه متون و گویندگان آنها متأثر از یکدیگر بوده و آگاهانه و یا ناخودآگاه از آثار پیش از خود یا معاصر با خود بهره جسته اند .

این پژوهش بر آن است که بینامتنیت ‌‌‌نهج‌ البلاغه را در چهل حدیث امام خمینی در موضوع توبه و استغفار بررسی نماید‌‌‌، تا بتواند تحلیل نوینی از شیوه اقتباس و نحوه تأیرپذیری این اندیشمند بزرگ معاصر در تألیفاتش ارائه دهد . با تأمل در خوانش دو متن‌‌‌‌‌‌، می توان به اثبات سیطره و تأثیر فراوان کلام امام علی (ع) بر عارفان و نکته سنجانی همچون امام خمینی دست یافت.با تحلیل و بررسی روند بینامتنیت دو متن‌‌‌، بیشترین فراوانی به روابط بینامتنی مضمونی و از نوع نفی متوازی و سپس به روابط بینامتنی لفظی از نوع نفی جزئی تعلق پیدا می کند

واژگان کلیدی: ‌‌‌نهج‌البلاغه‌‌‌‌‌‌ ؛ امام علی(ع)‌‌‌؛ چهل حدیث‌‌‌؛ امام خمینی (ره)‌‌‌ ؛ بینامتنیت‌‌‌ ؛ توبه و استغفار

سطح مقاله: علمی پژوهشی