تأثیرات جریان مدینه محوری در گسترش و ترویج برخی قرائات قرآنی

تأثیرات جریان مدینه محوری

نویسنده: محمد جانی پور

.

چکیده

بررسی تحولات صورت گرفته در خصوص گسترش قرائات در بوم‌های مختلف و شیوع اختلافات و کثرت قُراء مشهوری که قرائتی خاص بدان‌ها منتسب است، نشان می‌دهد که جریان‌های تاریخی ـ فرهنگی مهمی زمینه‌ساز این اختلافات بوده و در پژوهش‌های قرآنی می‌بایست به این‌گونه عوامل تاریخی و فرهنگی نیز توجه نمود. از جمله این جریان‌های تاریخی ـ فرهنگی مهم و اثرگذار در بسیاری از تحولات علوم قرآنی، جریان «مدینه محوری» بوده است که در این مقاله تلاش شده تا تأثیرات این جریان در گسترش و ترویج برخی قرائات قرآنی در طول تاریخ جهان اسلام بررسی شود.

آنچه اهمیّت پرداختن به این موضوع را ترسیم می‌کند؛ ابهام در برخی گزارش‌های تاریخی مربوط به علل گسترش و ترویج برخی قرائت‌های خاص در بوم‌های خاص جهان اسلام است که به علت تحوّل فهم‌های مختلف صورت گرفته از این گزارش‌های تاریخی درگذر زمان، و عدم تبیین دقیق جریان‌های تاریخی ـ فرهنگی، امروزه نتوانسته‌ایم نگاه واقع بینانه ای به مسئله اختلاف قرائات قرآنی داشته باشیم.

واژگان کلیدی: تاریخ اسلام ؛ اختلاف قرائات ؛ قراء سبعه ؛ قرائت، مدینه؛ بصره‏

سطح مقاله: علمی پژوهشی

تأثیرات جریان مدینه محوری

عنوان مقاله [English]

Influences of Medinan- Oriented Circle in the ‎Development and Prevalence of Some ‎Quranic ‎Readings

چکیده [English]

Study of developments in regard to prevalence of various Quranic readings in different regions, spread of variants in this respect, and the large number of popular readers to whom special readings are attributed, indicate that some important politico- cultural circles have paved the way for these various readings.

Thus these politico cultural factors should be taken into account while making Quranic researches. The Medinan –oriented circle is among these politico-cultural circles proved to be significant and influential in many developments of Quranic sciences.

The present article is an attempt to study the influence of this circle in development and prevalence of certain Quranic readings in the history of Muslim world. What points to the significance of dealing with this subject is the ambiguity in some historical reports relevant to the causes of development and prevalence of some special readings in certain regions of the Muslim world.

These reports have been subject to different interpretations in different times. These differences and the lack of precise explanation of politico- cultural circles have hindered us from a realistic look to the issue of variants in Quranic readings.

کلیدواژه‌ها [English]

history of Islam, variety in Quranic readings, the Seven Readers, ‎Medina, Basra