تاثیر باورهای کلامی بر افزوده‌ های توضیحی مترجمان معاصر قرآن (فیض‌ الاسلام و خرم‌ دل)

عنوان مقاله: تاثیر باورهای کلامی بر افزوده‌ های توضیحی مترجمان معاصر قرآن (فیض‌ الاسلام و خرم‌ دل)

.

نویسندگان: مهدی مختارزاده نیکجه ؛ سید محمدعلی ایازی

.

سال انتشار: ۱۳۹۶   سطح مقاله: علمی پژوهشی

چکیده
یکی از مباحث هرمنوتیک به‌معنای عامّ، کاوش در مسائل روان‌ شناختی و تأثیر مفسر در فهم متون است. گذشته از اختلافاتی که هرمنوتیسین‌ های سنّتی و مدرن و همچنین هرمنوتیسین‌های فلسفی ـ به‌عنوان شاخه‌ای از هرمنوتیک مدرن ـ در بایستگی یا ناشایستگی تأثیر باورهای مفسّر در فهم متن دارند، حال چه این اختلاف حقیقی یا صوری باشد، به‌اجمال فهمیده می‌شود که باورهای کلامی مفسّر در فهم متن دخالت دارند. در ترجمه‌ هایی که مترجمان مورد نظر در این نوشتار ارائه داده‌اند، تفاوت دیدگا ه‌های کلامی و در برابر، تفاوت افزوده‌های توضیحی منطبق با باورهای کلامی ایشان متبلور است.

در هرمنوتیک فلسفی است که ذهنیت و داوری مفسّر، شرط حصول فهم است و در هر دریافتی، ناگزیر پیش‌دانسته‌های مفسّر دخالت دارد، از این‌رو امکان برداشت‌های مختلف از متن به‌وجود می‌آید. ترجمه نیز تفسیری موجز است که باید تا حدّ امکان با متن اصلی انطباق داشته باشد. مسأله قابل تأمّل در اینجا این نکته است که قرآن «نذیراً للبشر» و «ذکری للعالمین» است، نه شیعی و نه سنّی و نه وهابی. در صورتی که همه مذاهب و فِرَق اعتقادی اسلام بخواهند قرآن را بر پایه پیش‌فرض‌ها و باورهای کلامی خود ترجمه نمایند، اختلاف جدّی در ترجمه‌ها پدید آمده، نقض غرض شده و اهداف ترجمه در آنها تحقّق نخواهد یافت؛ زیرا توضیح و تفصیل متن، شأن تفسیر است، نه ترجمه که در آن، بازتولید نزدیک‌ترین معنا در عین حفظ سبک منظور نظر است.

کلیدواژه‌ها: ترجمه قرآن/ مبانی کلامی/ فیض‌ الاسلام/ خرم‌ دل

.

عنوان مقاله [English]

The Impact of Theological Presuppositions on Explanatory Addenda of the Contemporary Translators of the Qur’an (Fayḍ al-Islām and Khurramdel)

چکیده [English]

One of the hermeneutic discourses in its general sense is exploration into psychological issues and the impact of the interpreter on understanding the texts. Apart from the differences that the traditional and modern hermeneutists as well as the philosophical hermeneutists—as experts of a branch of modern hermeneutics—have in the properness or improperness of the impact of the interpreter’s presuppositions on understanding the text, whether this difference is real or formal, it is understood in general that the interpreter’s presuppositions do interfere in understanding the text.

In the translations that the translators mentioned in this writing have presented, the difference of theological viewpoints and, in contrast, the difference of the explanatory addenda conforming to their theological presuppositions is clearly evident. It is in the philosophical hermeneutics that the interpreter’s mentality and judgment is the precondition for understanding; and in any perception, the interpreter’s presuppositions may inevitably interfere, hence, the possibility of different impressions from the text. Similarly, translation is a succinct interpretation that should be conforming to the source text as far as possible.

The point worth deliberation here is that the Qur’an is “a warner to all humans” and “an admonition for all the nations”, neither Shī‘ī, nor Sunnī, nor Wahhabī. In case all the Islamic ideological schools and sects wish to translate the Qur’an on the basis of their own theological presuppositions, serious differences would arise in translations, the intention for translation would be violated, and the goals of translation would not be achieved. It is because explanation and elaboration of the text is upon interpretation rather than on translation, in which the reproduction of the closest meaning and at the same time retaining the source style is what matters.

مطالعه بیشتر