عنوان مقاله: تبیین نقش و کارکرد ساخت‌ واژه‌ ها در ترجمه خطبه‌ های نهج‌ البلاغه
.

نویسندگان: سید مهدی مسبوق ؛ رسول فتحی مظفری

.

سال انتشار: ۱۳۹۶    سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

کلیدواژه‌ها: ساخت‌ واژه؛ خطبه‌ های نهج‌ البلاغه؛ ترجمه‌ های نهج البلاغه

.

چکیده

اگر ترجمه و برداشت معنا از متن را به مثابه فرآیندی سلسله ­وار در نظر گرفته شود، شناخت و تحلیل معنای واژگانی متن به­ عنوان گام نخست در این حوزه شناخته می­شود. در این مرحله، متناسب با نوع و غنای امکانات زبانی، تغییر و تحولاتی که در ساختار واژگان به وقوع می­پیوندد، بر پویایی و در عین­حال کارایی زبان صحّه می­گذارد. این تغییرات ساختاری موجود در بین واژگان یک زبان، نویدبخش تولید معانی متنوعی است که افزون بر اینکه در رشد زبان تأثیر مثبت می­گذارد، راهگشای چالش­های پرشماری است که صاحبان یک زبان در فرآیند بیان تأملات و افکار خود با آن مواجه هستند. در این میان، شناخت تأثیر تغییرات ساختاری واژگان بر دامنه معنایی آن و در نتیجه فهم معنای دقیق متن، مسئله­ای است که از ضروریات فن ترجمه به­ شمار می­رود. در این جستار تلاش شده تا با واکاوی برخی از مولفه ­های ساختاری واژگان خطبه ­های نهج ­البلاغه به تغییرات معنایی حاصل از این مولفه‌ ها پرداخته شود. تحلیل پنج ترجمه فارسی از این خطبه ­ها، حاکی از آن است که در برخی موارد، به دلیل نادیده­ گرفتن چنین تغییراتی از سوی مترجمان، شاهد برابر نهادهای غیردقیق و نادرست در ترجمه ­های نهج­ البلاغه هستیم.