عنوان مقاله: تحلیلی بر روایات منع آموزش سوره یوسف به زنان
.

نویسندگان: علی شریفی ؛ فرزاد دهقانی  

.

سال انتشار: ۱۳۹۶        سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

کلیدواژه ها: سوره یوسف ؛ روایات نهی تعلیم ؛ کراهت تعلیم ؛ زنان ؛ نسخ تمهیدی

.

چکیده

سوره مدنی یوسف که به احسن القصص معروف است سرشار از آموزه ­های تربیتی، اجتماعی، اخلاقی عبرت ­آمیز و پیام‌های هدایتی برای انسان­ها است. با این وجود، روایاتی در کتب حدیثی موجود است که حاکی از آن است که این سوره را نباید به زنان تعلیم داد و در عوض، باید سوره نور را به آنان یاد داد. اسناد این روایات به‌رغم برخی طعن‌ ها، بر بی‌ اعتباری مطلق دلالت ندارد و با تجمیع قرائن، قابل اعتمادند. مفاد این روایات به دلیل مخالفت با روایات اهمیت تعلیم قرآن، تاریخ صدر اسلام، قرآن و وجه اعجاز آن و هدف سوره یوسف و طبق احادیث عرضه، بر حرمت تعلیم، دلالت ندارد. کراهت تعلیم این روایات پس از بررسی محتوایی، مجددا اثبات می‌شود؛ چرا که مخصوص یک مقطع زمانی بوده و مطابق با شرایط اجتماعی و ذهنیات دوران عرب صدر اسلام در مورد زنان است.

پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی نشان می­دهد که این روایات در محیطی مردسالار صادر شده است که زنان ارزش و احترام کمتری داشته ­اند و تلویحاً نشان می ­دهد برخی مسلمانان در آن زمان، هنوز مفاهیم عالی سوره یوسف را به صورت شایسته درک نکرده و آن را داستان عاشقانه می­ پنداشتند. در این روایات، شواهدی از جمله ناراحتی سکونی از دختردار شدن، شغل نخ‌ریسی و ویژگی ساختمان‌ های آن زمان که طبقات بدون حصار و حفاظ بودند، وجود دارد که مقطعی بودن حکم کراهت این روایات را نشان می­ دهند. اگر چنین روایاتی از معصوم (ع) صادر شده براساس نسخ تمهیدی بوده است.

مقالات علمی پژوهشی – معارف نت