تحلیل روایت‌ شناختی سوره نوح (ع) ‏بر مبنای دیدگاه رولان بارت و ژرار ژنت

نویسندگان: حسینعلی ترکمانی؛ مجتبی شکوری؛ مازیار مهیمنی

چکیده

روایت‌ شناسی یکی از رویکردهای نوین مشتق‌ شده از زبان‌شناسی است که به بررسی فنون و ساختار روایت‌ها پرداخته و از این طریق، در صدد یافتن دستور زبان روایت است. استفاده از روش‌ ها و نظریات مطرح شده در روایت‌ شناسی، می‌تواند تحلیل بهتر و دقیق‌تری از داستان‌های قرآنی به دست دهد و جلوه‌های جدیدی از زیبایی و اعجاز قرآن را روشن سازد. سوره مبارکه نوح سوره‌ای است که سراسر آن به بیان داستان حضرت نوح (ع) اختصاص دارد و از این نظر، در بین تمامی سوره‌ های قرآن کریم بی‌همتا است.

هدف اصلی این مطالعه، استفاده از نظریات مطرح شده توسط دو تن از روایت‌ شناسان ساختارگرای فرانسوی، رولان بارت و ژرار ژنت، برای تحلیل روایت‌ شناختی این سوره است. روش این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی با رویکرد روایت‌ شناختی می‌باشد.

یافته‌ های این مطالعه نشان می‌دهد تلفیق نظرات این دو اندیشمند در دو حوزه کارکردهای روایی و گفتمان روایی، الگوی مناسبی برای تحلیل داستان‌ های قرآنی به دست می‌ دهد. الگویی که از یک سو راه را برای دست‌یابی به معارف گنجانده‌ شده در داستان‌ ها می‌گشاید و از سوی دیگر، پرده از برخی زیبایی‌ های ساختاری نهفته در داستان‌ های قرآنی برمی‌دارد.

واژگان کلیدی: سوره نوح؛ داستان نوح؛ قصص قرآن؛ روایت‌ شناسی ؛ رولان بارت ؛ ژرار ژنت

سطح مقاله: علمی پژوهشی

عنوان لاتین:

A Narratological Analysis of Surah Nūh on the Basis of Barthes and Genette’s Viewpoints

چکیده (لاتین):

Narratology is a new approach, derived from linguistics, for analyzing the techniques and the structures of narrations, and through it, it seeks to find the narrative’s grammar. Methods and views of narratology can provide us with better and more accurate analyses of Qur’anic stories and illuminate new manifestations of the beauty and the miracle of the Qur’an

The Holy Surah Nūh is entirely devoted to Noah’s (UHBP) story, and it is unique among all Qur’anic surahs in this respect. The main purpose of the present analytical-descriptive study was using ideas proposed by two French narratologists, i.e. Roland Barthes and Gerard Genette, to narratologically analyze the aforementioned surah

The findings of this study show that the combination of these two thinkers’ views on two spheres of narratological functions and narratological discourse yields an appropriate model for the analysis of Qur’anic stories. This model opens one’s path to achieving learnings on the one hand and reveals some structural beauties concealed in the Qur’anic stories on the other hand

روایت‌ شناختی سوره نوح رولان بارت و ژرار ژنت