عنوان مقاله: تحلیل سیر اندیشه مفسران در تفسیر «و علم آدم الاسماء کلها»

.

نویسنده: احمد آقایی‌ زاده ترابی

.

سال انتشار: ۱۳۹۶        سطح مقاله: علمی پژوهشی

واژگان کلیدی: آیه ۳۱ بقره، سیر تفسیر آیه ، تعلیم اسماء ، آفرینش آدم (ع).

.

چکیده

در آیه ۳۱ سوره بقره، موضوع تعلیم اسماء به آدم مطرح شده است و مفسّران طی قرون متمادی، آراء مختلفی را ذیل آیه ارائه کرده‌اند که نیازمند تحلیل و بررسی است. این پژوهش با مطالعه تاریخ‌مند دیدگاه‌ های تفسیری ـ از قرن نخست تا قرن پانزدهم ـ بر آن است تا سیر اندیشه مفسران را ذیل آیه مورد شناسایی و ارزیابی قرار دهد و نشان دهد که تفسیر صحابه و تابعان ذیل آیه اغلب با نوعی ساده‌انگاری همراه بوده است و این نگاه در تفاسیر قرن دوم و سوم ادامه یافته است تا اینکه طبری در قرن چهارم، نگاه نقادانه و موشکافانه‌ای را در تفسیر این آیه به‌کار برده است و مسیر را برای مفسّران پس از خود گشوده است تا کم‌ و بیش ابعاد جدیدی از فهم آیه را شناسایی کنند. اوج این ژرف‌کاوی در قرن ۱۴ و ۱۵ قابل مشاهده است که دیدگاه‌ها دقیق‌تر و هماهنگ‌تر با سیاق آیات شده و با تفسیر اهل بیت (ع) نیز قرابت بیشتری یافته است.