عنوان مقاله: تحلیل فطرت خداخواهانه انسان از منظر آیات قرآن
.

نویسنده: بیژن منصوری

.

سال انتشار: ۱۳۹۵     سطح مقاله: علمی ترویجی

.

چکیده

قرآن کریم برخی از ویژگی‌ های انسان را فطری و غیراکتسابی و مقتضای ذات و درون انسان معرفی می‌کند. یکی از این ویژگی‌ها، «فطرت خداخواهی انسان» است. در قرآن کریم، ساختار وجودی انسان، خداآشنا و خداخواه است و این مسئله به هیچ وجه ناشی از یک سلسله عوامل بیرون از ذات و مسائل اجتماعی، تربیتی و جغرافیایی نیست. البته برای شکوفایی این ویژگی درونی باید هر انسانی سطحی از رشد شخصیتی را از سر بگذراند و به لحاظ رفتاری در وضعیتی سالم و اخلاقی باشد. در غیر این صورت، فطرت به شکوفایی نمی‌رسد و دچار انحراف می‌شود، هرچند در مواقع اضطرار و در بن‌بست‌ها، این ویژگی خود را نشان می‌دهد، اما اگر وضعیت روحی و رفتاری مطلوب نباشد، پنهان می‌شود و آدمی دچار حیرت و سردرگمی می‌گردد. برای این ویژگی فطری، البته یک سلسله دلایل عقلی نیز وجود دارد که مفسران به آن‌ها اشاره کرده‌اند. این ویژگی فطری هم با آموزه‌های وحیانی نسبت دارد و هم با عوالم پیشین که در این زمینه، اختلاف جدی میان مفسران وجود دارد.

کلیدواژه‌ها: فطرت؛ حنیف؛ تبدل‌ ناپذیری؛ اضطرار؛ عالم ذر

.

عنوان مقاله [English]

Analysis of Fitrah from the Qur’anic Verses’ Perspective

.
چکیده [English]

The Qur’an regards some of the human’s characteristics as innate. One of these characteristics is human nature for seeking God. In the Qur’an, the construction of human existence searches for divinity and this feature does not arise at all from factors out of the human nature as well as social, educational, and geographical factors. Of course, if one wants to possess this feature, he or she must develop his or her personality and, demonstrate ethical conduct; otherwise, that innate feature is not achieved and is deviated.

Although, this feature shows itself in dead ends and difficulties, it will be hidden if it is not in an appropriate condition leading to human confusion. Indeed, there are some reasonable proofs for this innate feature based on the commentators’ views. This characteristic is related either to inspirational instructions or to ancient worlds in which there are serious disagreements among commentators.

کلیدواژه‌ها [English]

Innate, Unmixed, Unchangeable, Distress, The world of Zarr