تحلیل معنایی واژه مراوده در قرآن کریم و بررسی ترجمه‌ های آن

.

نویسندگان: سیدمحمد میرحسینی, حجت رنجی

.

سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

نزدیک به ده قرن از اولین ترجمه قرآن به زبان فارسی می‌گذرد و همچنان به دلیل نیاز روزافزون به ترجمه، هر از گاهی شاهد ترجمه‌ های جدید قرآن هستیم. با این حال، برخی واژگان نیاز به ترجمه و پژوهش دارند. یکی از این واژگان مراوده است. فعل مراوده ۸ بار در قرآن (ر.ک: یوسف/ ۲۳، ۲۶، ۳۰، ۳۲، ۵۱ (۲ بار) و ۶۱ ؛ قمر/ ۳۷) و ۳ بار در احادیث آمده است. این استعمال، مختص قرآن بوده و از ابتکارات قرآنی است.

در کتاب‌ های تفسیر و به تبع آن در ترجمه‌ های صورت‌ گرفته، از این فعل به عنوان «نزدیکی کردن» و «رابطه جنسی» تعبیر شده است. ولی آیه ۶۱ سوره یوسف و احادیث ذکرشده این معنا را نقض می‌کنند. ماده «رَوَدَ» بر تکرار فعل، لطافت و نیرنگ دلالت می‌کند. استعمال این ماده در باب مفاعله به معنای مشارکت در فعل است. در ترکیب «راود+ه+ عن» با کلمۀ بعد، دو عامل بر سر کلمۀ بعد از حرف «عن» نزاع دارند و تعدیه فعل به وسیله این حرف، متضمن معنای مخادعه و مراوغه است و بر خلاف استعمال این فعل با حرف جر «علی»، استعمال سلبی دارد.

کلمات کلیدی: مراوده، سوره یوسف، معانی باب مفاعله، ترجمه