تحلیل و بررسی مبانی رویکرد ادبی در تفاسیر تنزیلی با تأکید بر تفسیر بیان المعانی ملاحویش آل غازی

تحلیل و بررسی مبانی رویکرد ادبی در تفاسیر تنزیلی با تأکید بر تفسیر بیان المعانی ملاحویش آل غازی

مبانی رویکرد ادبی در تفاسیر تنزیلی تفسیر بیان المعانی ملاحویش آل غازی

نویسندگان: نسیم عربی ؛ محمد فاروق آشکار تیزابی

چکیده

بیان‏ المعانی نخستین تفسیر تنزیلی است که در آن تمامی سوره‌های قرآن کریم را با الهام از مصحف امام علی(ع) و تکیه بر سیاق و نظم آیات و توجه به مقتضیات زمان نزول، از منظری تاریخی و بر اساس ترتیب نزول مورد بررسی قرار داده است. او بهترین روش تفسیری را روشی می‌داند که در بستر عصر نزول قرآن و بر اساس ترتیب نزول آن باشد. از آنجا که قرآن کریم به زبان عربی نازل شده، درک و فهم و تفسیر آن، آشنایی با علوم ادبی را می‌طلبد؛ ملاحویش رجوع به علوم ادبی را برای درک و فهم و تفسیر آیات، ضروری دانسته و از ادبیات عرب به شکل وسیعی استفاده کرده است.

رویکرد خاص مفسر نسبت به علوم ادبی و مبانی و شیوه‌ های نقد و تحلیل آن‌ها، موضوعی است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. استناد به آیات قران به‌عنوان منبع اصیل ادبی و استفاده از سیاق آیات، استناد به روایات تفسیری صحیح، ترجیح سیاق بر روایات، استفاده از عرف عرب، استناد به اشعار عرب، توجه به فضای عصر نزول، تکیه بر مستندات تاریخی و استفاده ابزاری از علوم ادبی در فهم قران، برخی از مبانی رویکرد ادبی این مفسر می‌باشند.

واژگان کلیدی: روش تفسیر تنزیلی؛ رویکرد ادبی؛ ملاحویش آل غازی؛ تفسیر بیان‏ المعانی علی حسب ترتیب‏ النزول؛ علوم ادبی

سطح مقاله: علمی پژوهشی

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Foundations of the Literary Approach in Revelational Exegeses Emphasizing Bayan-al-Ma’ani by Molla Hoveish A’al Ghazi

چکیده [English]

Bayan-al-Ma’ani is the first revelational exegesis in which, inspired by Mushaf of Imam ‘Ali and relying on the register and order of ayahs respecting the circumstances of the revelation time, all Qur’anic Surahs were studied from a historical perspective, and according to their revelation order.

To the author of this exegesis, Molla Hoveish A’al Ghazi, the best exegetic method is the one that is in the context of the revelation era of the Qur’an and based on a descending order. As the Holy Qur’an is revealed in Arabic, Arabic literature is required to understand and interpret the Qur’anic ayahs. Molla Hoveish deems it necessary to refer to literary sciences to understand and interpret ayahs, and has used Arabic literature widely.

His specific approach to literary sciences as well as the principles and methods of reviewing and analyzing them is the topic studied in this paper. Some of the principles of Molla Hoveish’s literary approach are: citing Qur’anic ayahs as a genuine literary source and using the register of ayahs, citing correct exegetic narrations, preferring register to narrations, using the Arab custom, citing Arabic poetry, paying attention to the circumstances of the revelation era, relying on historical evidence, utilizing literary sciences in apprehending the Qur’an and not putting them as the main purpose of interpretation.

کلیدواژه‌ها [English]

revelational exegesis, literary approach, Molla Hoveish A’al Ghazi, Bayan-al-Ma’ani, literary sciences

مطالعه بیشتر