تحلیل کارکردهای آیات قرآن در اشعار شاه نعمت الله ولی

تحلیل کارکردهای آیات قرآن در اشعار شاه نعمت الله ولی

تحلیل کارکردهای آیات قرآن شاه نعمت الله ولی

نویسندگان:  محسن ذوالفقاری ؛ حجت اله امیدعلی

چکیده

الفت و تسلط کم نظیر شاه نعمت الله ولی با قرآن و معارف دینی امری مشهود است که نمود بارز آن در اشعارش به چشم می­خورد. در دیوان اشعار او مضامین و آموزه های قرآنی به وفور بافت می شود و به خاطر آشنایی زباد و احاطه فراوان وی بر آیات قرآن به شیوه ­های مختلف ادبی (اقتباس، تضمبن، تلمیح، تشبیه، تحلیل، تمثیل و … ) از آیات قرآن بهره برده است. این مقاله با هدف تحلیل کارکردهای آیات قرآن در شعر این چهرۀ متمایز عرفان و تصوف، در پی پاسخ به این سوالات است: آیات قرآن چگونه در اشعار شاه نعمت الله ولی بازتاب یافته است؟

تصاویر برگرفته از قرآن در شعر شاه نعمت الله ولی چه کارکردهایی دارد؟ روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است که به شیوۀ کتابخانه ای انجام گرفته است. جامعه آماری ، دیوان اشعار شاه نعمت الله است که پس از مطالعه و بررسی، مهم­ترین اهداف و کارکردهای آیات قرآن در شعر او در چهار محور اصلی مورد بررسی قرار گرفت: ۱- کارکردهای بلاغی – ادبی ۲- ارائه تفاسیر بدیع، شگفت و شخصی از آیات قرآن ۳- آوردن استناد و استشهاد برای تائید مطالب عرفانی ۴- تیمن و تبرک.

واژگان کلیدی: شاه نعمت الله ولی ؛ آیات قرآن؛ کارکردها و اهداف

سطح مقاله: علمی پژوهشی

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Functions of Qur’anic Ayahs in Shah Nimatullah Wali’s Poetry

چکیده [English]

The familiarity with and the unrivaled mastery of Shah Nimatullah Wali over the Qur’an and religious knowledge is a well-known fact that can especially be seen in his poems. In his poetry, Qur’anic themes and teachings are abundant and because of his great command of the Qur’anic ayahs, he has used various literary devices (including adaptation, tazmin, allusion, simile, analogy, etc.) in making the most of the Qur’an.

The present paper, aiming at analyzing the functions of the Qur’anic ayahs in the poetry of this distinguished figure of mysticism, sought to answer these questions: How are Qur’anic ayahs reflected in the poetry of Shah Nimatullah? What functions do Qur’anic images have in the poetry of Shah Nimatullah? The research method used is descriptive-analytical and the research corpus comprises the poetry of Shah Nematollah.

This study found that the most important objectives and functions of Qur’anic ayahs in his poems can be categorized in four main axes: 1. Rhetorical-literary functions 2- Presenting innovative, extraordinary and personal interpretations of the Qur’anic ayahs 3- Using citation and examples to validate mystical topics 4- Tayamon and tabarok.

:کلیدواژه‌ها [English]

Shah Nimatullah Wali, Qur’anic ayahs, functions and objectives

مطالعه بیشتر