تحلیل انتقادی ترجمه ساخت‌ها و واژگان قرآن در ارتباط بین زبان با دو سطح ادبیات و فرهنگ

مقاله حاضر با رویکردی تحلیلی انتقادی، مساله ترجمه ساخت‌ها و واژگان قرآن در ارتباط بین زبان با دو سطح ادبیات و فرهنگ را مورد بررسی قرار داده است. براساس آنچه که در این نوشتار آمده است ادبیات در سطح درونی و فرهنگ در سطح بیرونی باعث ایجاد تحول در زبان شده و این دو علم چرخه علم زبان شناسی را تکامل بخشیده‌اند. این تحول در زبان عربی که بستر زبان قرآن‌ کریم است، حائز اهمیت می‌باشد و از این جهت شایسته است مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

اهداف و مباحث مقاله تحلیل انتقادی ترجمه ساخت‌ها و واژگان قرآن

این نوشتار درصدد است تا برخی ترجمه‌های صورت‌ گرفته از واژگان قرآن – به خصوص استعاره‌های قرآنی- را در دو سطح ادبیات و فرهنگ مورد بررسی قرار‌ داده و ضمن بیان انواع رابطه‌های موجود میان زبان و فرهنگ در ساخت تک‌واژها، تحول و تطور معنایی، برخی شاخص‌های شناخت تیرگی معنایی در خصوص واژگان قرآن را نیز بیان نموده و با طرح مثال‌های متعدد، راهکار، روش و الگویی مناسب برای ترجمه استعاره‌های قرآنی ارائه دهد.

پژوهش حاضر دو سطح مختلف و مهم ادبیات و فرهنگ در علم زبانشناسی را توأم با یکدیگر مدنظر قرار داده و وجوه مختلف این روابط را بازتعریف نموده، شاخص‌های شناخت تیرگی معنایی در استعاره را معرفی کرده و با رویکردی تاریخی، معانی نهفته در ورای برخی استعاره‌های قرآنی را بازشناسی نموده و با ذکر ترجمه‌های غلط صورت‌ گرفته، ترجمه صحیح برخی واژگان قرآن را مطرح کرده‌ است.

بخشی از مقدمه

در این مقاله تلاش بر این است ابتدا رابطه میان زبان با ادبیات و فرهنگ در بخش‌های مختلف بررسی شده و در ضمن آن با اهتمام به جایگاه ویژه استعاره‌های قرآنی و اهمیت ارائه یک ترجمه صحیح از واژگان قرآن از جهت فهم بهتر مراد خداوند متعال، برخی ملاحظات در این زمینه بیان‌شود. نظریه قالب در خصوص رابطه میان زبان و ادبیات آن است که این دو مقوله همانند دو نظام اولیه و ثانویه بوده و در دو رتبه مختلف قرار دارند، بدین معنی که زبان همانند یک نظام پایه و اولیه عمل کرده و ادبیات، سطح روئین زبان و نظام ثانویه است.

بخشی از نتیجه گیری

در مورد رابطه میان زبان و فرهنگ باید گفت: از آنجا که فرهنگ، بیانگر نوع و شیوه‌های تعقل و تفکر یک جامعه است، بنابراین ساخت واژگان زبانی، ارتباط مستقیمی با سطح فرهنگ دارد. بررسی مثال‌های متعدد نشان می‌دهد چگونه فرهنگ و گفتمان فرهنگی جامعه باعث به‌ وجود آمدن واژگان متعدد و ساخت‌های جدید از یک واژه واحد می‌شود. به همین دلیل شایسته است مترجمان قرآن‌، در هنگام ترجمه، به این دو سطح مختلف توجه داشته و واژگان قرآن را در ذیل مفاهیم بنیادین این دو سطح، دریافت و پرداخت و در نهایت ترجمه نمایند.

به همین دلیل در این پژوهش تلاش شد تا برخی از ساخت‌های واژگانی، به‌ویژه استعاره‌های قرآنی را مورد مداقّه و بررسی قرار داده و در دو سطح ادبیات و فرهنگ، به بازتعریف آنها و نقد ترجمه‌های انجام شده، پرداخته‌شود. علت تأکید بر استعاره، نیز بدان جهت است که استعاره به‌عنوان مهم‌ترین نوع مجاز و ساختار زبانی ـ بیانی دارای اهمیت و جایگاه والای معرفتی و زیباشناختی بوده و بسیاری از صاحب‌ نظران بر این عقیده‌اند که ترجمه آن، دشوارترین بخش ترجمه یک متن است.

در این مقاله رابطه میان زبان و فرهنگ در چهار سطح: ساخت تک‌واژها، تحول و تطور معنایی، شفافیت و تیرگی معنایی و  ترادف معنایی بررسی شد. در این میان، از آنجا که مسئله شفافیت و تیرگی معنایی اهمیت بسیاری داشت، ابتدا به معرفی انواع تیرگی معنایی عامدانه و عارضی پرداخته و سپس برخی از شاخص‌های شناخت تیرگی معنایی نیز معرفی شده‌ است که عبارتند از: استفاده از روابط جانشینی و همنشینی، شناخت روابط متضاد و شناخت ناسازگاری های منطقی جمله.

مشخصات مقاله: ترجمه ساخت‌ها و واژگان قرآن در ارتباط بین زبان با دو سطح فرهنگ و ادبیات

سطح مقاله: مقالات علمی پژوهشی علوم قرآن و حدیث – سال انتشار: ۱۳۹۴ نویسنده: محمد جانی پور ؛ موضوع: ترجمه واژگان قرآن

مقالات مرتبط با موضوع ترجمه واژگان قرآن در پایگاه معارف نت:

معناشناسی درزمانی واژگان قرآن در تفسیر المیزان

تغییر معنایی در واژگان قرآن بررسی رابطه بینامتنی قرآن با شعر جاهلی

کاربرد تحلیل های معناشناختی در شناسایی تغییرات ‏ساختاری واژگان قرآنی

تاثیر شناخت تحولات تاریخی زبان عربی ‏بر گستره‌ پژوهش‌ های ریشه‌ شناسی واژگان قرآن‏

متدولوژی معناشناسی واژگان قرآن

سطوح معانی ظاهری واژگان قرآنی 

تغییر معنایی واژگان در قرآن کریم

برای دسترسی به مقالات فوق، عنوان مقاله را در کادر سرچ وب سایت جستجو نمایید.

عناوین مشابه با مقاله:

رویکردی تحلیل انتقادی به ترجمه ساخت‌ها و واژگان قرآن کریم در در زمینه زبان با دو سطح فرهنگ و ادبیات، ترجمه‌ی واژگان قرآنی در ارتباط دو سطح ادبیات و فرهنگ، بررسی ترجمه‌ واژگان قرآن با رویکرد رابطه‌های میان فرهنگ و زبان، ترجمه‌ی ساخت‌واژه‌های قرآن بر اساس در ارتباط ادبیات و فرهنگ، بررسی ترجمه‌ واژگان قرآنی با رویکرد رابطه‌های میان فرهنگ و زبان.

مطالعه بیشتر