تشبیه و تنزیه از دیدگاه امام علی(ع)

تشبیه و تنزیه

نویسندگان: محمودرضا اسفندیار ؛ علی دلشادنداف

سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

تشبیه و تنزیه از پیچیده‌ترین مباحث عرفانی و یکی از مسائل مهمّ اعتقادی مرتبط با عقیده توحید اسلامی است که مورد توجه اکثر متفکّران و اندیشمندان مسلمان است. صورت مادی و انسانی دادن به خدا در طول تاریخ همواره وجود داشته و برخی برای شناخت خدا او را به انسان یا موجودات دیگری تشبیه می‌کرده و حتّی قائل به تجسّم خدا می­شده اند و در مقابل عدّه‌ای دیگر نیز برای در امان ماندن از تشبیه به تنزیه مطلق پناه برده و شناخت خدا را امری محال و دست نیافتنی می‌دانسته‌اند.

امام علی (ع) با ارائه دلایلی چند نظیر همتا و همانند نداشتن خدا و مکان‌مند نبودن او تشبیه و تجسیم خداوند را رد کرده است. ایشان همچنین به تنزیه مطلق باور نداشته و قائل به شناخت خدا از طریق آیات و افعال اوست، اما در عین حال معتقدند به کنه ذات حق راهی نیست. گفتار حاضر بر آن است که به بررسی مساله تشبیه و تنزیه از دیدگاه امام علی(ع) بپردازد.

واژگان کلیدی: حضرت علی(ع)؛ تشبیه؛ تجسیم؛ تنزیه