تناسب ساختار با محتوا با توجه به دو نظریه نظم و آشنایی زدایی (به محوریت سوره لیل)

تناسب ساختار با محتوا نظریه نظم و آشنایی زدایی

نویسندگان: حسن مقیاسی؛ مطهره فرجی

سطح مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

پیوند و ارتباط دو سویه ساختار با محتوا در تمامی آثار ارزشمند ادبی، امری انکارناپذیر است. توجه و کنکاش در این مسئله و نیز اثبات چنین ارتباط دوسویه‌ای، از اهداف مهم مکتب عبدالقاهر جرجانی است که در نقد جدید نیز فرمالیست‌ های روسی آن را مطرح کردند و تأکید بسیار بر آن دارند. قرآن کریم به‌منزله نقطه اوج و نیز سرآمد آثار ادبی، از این ویژگی بهره تمام و کمال برده است ازاین رو، تأمل و ژرف‌ نگری ویژه‌ای می‌طلبد. در این نوشتار با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی کوشش شده است، بخش اندکی از زیبایی‌ های ساختاری قرآن را با محوریت دو نظری نظم و آشنایی زدایی بررسی شود و تأثیر سازوکارهای زبانی و جنبه‌های ساختاری بر مضمون و محتوا نشان داده شود. با نظر به هدف مذکور، ابتدا به بررسی نظریه نظم و همانندی‌های موجود میان این نظریه با اصل برجسته‌ سازی فرمالیست‌ ها می‌پردازد، سپس تلاش می‌کند با توجه به دو نظریه فوق، ساختارهای زبانی سوره لیل»و ارتباط آنها با محتوای این سوره را تحلیل و بررسی کند. سوره مبارکه لیل ساختارهای زبانی و موسیقایی هدفمند، منظم و منسجمی دارد. ساختار منظم نحوی و استفاده گسترده از تکنیک تکرار و نیز برجسته‌ سازی به صورت توازن آوایی، واژگانی و نحوی در این سوره کاملاً مشهود است.

واژگان کلیدی: قرآن کریم؛ سوره لیل؛ نظریه نظم ؛ نظریه آشنایی زدایی ؛ ساختار؛ محتوا

تناسب ساختار با محتوا نظریه نظم و آشنایی زدایی

مطالعه بیشتر