عنوان مقاله: تواتر قرآن؛ حقیقت، محدوده و زمینه‌های روی آورد به آن

.

نویسندگان: مرتضی عرب؛ مرتضی ایروانی

.

نوع مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

از دیرباز، تواتر قرآن از جمله مسائل بنیادین علم قرائت بوده که به دلیل طرح پاره‌ای مسائل پیرامونی، کیفیت آن به خوبی فهم نشده است؛ برخی در مسیر دفاع از قرآن و انگیزش مذهبی، قائل به تواتر قرائت‌ها شده و بعضی نیز تواتر قرآن را به میزان معینی از آیات محدود نموده‌اند. همچنین در دوران معاصر، برخی از مفسران و محققان تنها قرائت حفص از عاصم را متواتر و شایسته اعتنا قلمداد نموده و به سایر قرائات وقعی ننهاده‌اند.

پژوهش حاضر در راستای تبیین این مسئله، کاربرد تواتر را در سه حیطه­ تواتر نص قرآن، تواتر قرائت‌ های هفت یا ده‌گانه و نیز تواتر قرائت حفص از عاصم مطرح نموده و کوشیده است با نگاه تاریخی ‌ـ ‌تحلیلی و با طرح و نقد دیدگاه‌های مختلف، تصویر واضحی از تواتر قرآن و چگونگی آن ارائه نماید. در نهایت با تأکید بر لزوم تواتر قرآن، این نتیجه به دست آمده که منظور از این تواتر، تواتر سیاهه قرآن است که مهم‌ترین ضابطه پذیرش هر قرائت بوده و منحصر به قرائت حفص از عاصم نیست.

کلیدواژه ها: قرائات؛ تواتر قرآن؛ تواتر قرائات؛ تواتر سیاهه؛ قرائت حفص

موضوعات محوری مقاله:

تواتر نص قرآن, لزوم تواتر قرآن, تواتر قرآن از دیدگاه اندیشمندان مسلمان, تواتر قرائت های قرآن, قرائت واحد, قرائت حفص