نگرشی انتقادی بر جریان حدیث سالاری در ایجاد رابطه معنایی بین شهید و مقتول فی سبیل الله در قرآن

نگرشی انتقادی بر جریان حدیث سالاری در ایجاد رابطه معنایی بین شهید و مقتول فی سبیل الله در قرآن؛ سطح مقاله: علمی پژوهشی؛ سال انتشار: ۱۳۹۷؛ تعداد صفحات: ۲۲؛ فرمت فایل: PDF؛ مرجع دانلود: معارف نت | پایگاه مقالات علوم قرآن و حدیث ؛ برچسبها: جریان حدیث سالاری | ایجاد رابطه معنایی | شهید | مقتول فی سبیل الله در قرآن

عنوان کامل مقاله: نگرشی انتقادی بر جریان حدیث سالاری در ایجاد رابطه معنایی بین شهید و مقتول فی سبیل الله در قرآن

مشخصات مقاله جریان حدیث سالاری در ایجاد رابطه معنایی بین شهید و مقتول فی سبیل الله در قرآن:

عنوان مجله: علوم حدیث؛ مجلات علمی پژوهشی علوم قرآن و حدیث؛ نویسندگان: رحیم خاکپور؛ آمنه شاهنده. موضوع مقاله: حدیث سالاری – رابطه معنایی بین شهید و مقتول فی سبیل الله ؛ سال انتشار: ۱۳۹۷

چکیده

 مقدمه:

حدیث سالاری آفتی است که گاه متعرض فهم قرآن شده است. صرف نظر از مباحث نظری مرتبط، مثال ها و مصادیق آن، می تواند به صورت عملی و عینی نشان دهنده وقوع حدیث سالاری در باب فهم قرآن باشد.

حدیث سالاری به دو شکل کلی برفهم قرآن اثر می گذارد: مستقیم و غیر مستقیم. منظور از اثرگذاری مستقیم، وجود روایاتی است که به صورت مشخص یکی از اصطلاحات قرآنی را به گونه ای معنا کرده باشد که پذیرش آن معنا، مستلزم انعطاف در برداشت مفسر از قرآن گردد.

به دیگر سخن، فهم و برداشتی از قرآن که شکل گیری و یا ترجیح آن مبتنی بر احادیث باشد، فهم حدیث سالارانه از نوع مستقیم را نشان می دهد.
در شکل غیر مستقیم، روایات به صورت صریح یک اصطلاح، تعبیرویا آیه قرآنی را تفسیر نکرده اند، بلکه اثرگذاری غیر مستقیم زمانی صورت می پذیرد که اصطلاح مشترکی در دو دستگاه زبانی قرآن و حدیث استعمال شده و مفهوم حدیثی آن با معنا و مفهوم قرآنی همان اصطلاح مغایرت داشته باشد.

چنانچه معنای حدیثی آن اصطلاح به مرور فهم مفسران، محققان و عموم مسلمانان از همان اصطلاح در قرآن را تحت تأثیر قرار دهد، اثرگذاری غیر مستقیم نامیده می شود.

ذکر نمونه و مثال برای این دو نوع اثرگذاری باید با احتیاط انجام شود. از بارزترین مصداق ها، دو اصطلاح قرآنی «ظلم» (به شکل مستقیم) و «شهید» (به شکل غیر مستقیم) است که تحت تأثیر احادیث قرار گرفته اند. در این مجال کوتاه شهید بررسی شده است.

نتیجه گیری:

۱- حدیث سالاری یکی از آسیب های جدی در فهم و تفسیر قرآن کریم است که در دو حوزه نظری و مصداقی نیازمند تأمل و بازنگری است.

۲. قرآن با وجود کثرت استعمال دو اصطلاح شهید و مقتول فی سبیل الله هیچ گونه رابطه معنایی صریح و یا ضمنی بین این دو ایجاد نکرده است.

۲- در متون روایی به صورت عمده و شایع، استعمال شهید در معنای مقتول فی سبیل الله آشکار است که همین امر عامل اصلی و کلیدی ادعای ارتباط معنایی بین این دو اصطلاح در خود قرآن نیز شده است. 

٣- حمل معنای ابداعی واژگان در یک دستگاه زبانی متأخر (مانند حدیث) بر دستگاه زبانی متقدم (مانند قرآن) صحیح نیست.

۴- ادله متعددی ادعای ارتباط معنایی بین شهید و مقتول فی سبیل الله در داخل قرآن را نقض می کند؛ از جمله: استعمال رایج قرآن، اصل «شأن تفسیری پیامبری»، اصل قرآن: ملاک صحت و سنجش اخبار»، تقدم زمانی و تقدم اعتبار شرعی قرآن و … .

۵- شیوع معنای مقتول فی سبیل الله برای شهید در برخی از آیات، از مصادیق حدیث سالاری در فهم قرآن است.

واژگان پرتکرار مقاله: جریان حدیث سالاری | رابطه معنایی | شهید | مقتول فی سبیل الله | شهید در قرآن 

عناوین مشابه با عنوان جریان حدیث سالاری در ایجاد رابطه معنایی بین شهید و مقتول فی سبیل الله در قرآن:

ادعای ارتباط معنایی بین شهید و مقتول فی سبیل الله در قرآن

ارتباط معنایی بین شهید و مقتول فی سبیل الله در بوته نقد

استعمال و مفهوم شهید و مقتول فی سبیل الله در روایات

نسبت بین شهید و مقتول فی سبیل الله در قرآن

مطالعه بیشتر