| قیمت: | 0تومان |
| تاریخ انتشار: | 04 دی 1398 |
| دسته بندی: | مقالات علمی پژوهشی |
معرفی اجمالی مقاله: ادله آیات و روایات مبنی بر حرمت تحریک جنسی به مثابه پشتوانه جرم شناسی اسلامی ؛ سطح مقاله: علمی پژوهشی؛ سال انتشار: ۱۳۹۷؛ نویسندگان: عباس کلانتری؛ محمد شرفی؛ سیده معصومه غیبی؛ موضوع: آیات و روایات مبنی بر حرمت تحریک جنسی ؛ تعداد صفحات: ۱۵؛ فرمت فایل: PDF؛ مرجع دانلود: معارف نت | پایگاه مقالات علوم قرآن و حدیث ؛ حوزه تخصصی مقاله: علوم قرآن و حدیث ؛ واژگان کلیدی: تحریک جنسی | تبرج | حجاب | اعمال منافی عفت
عنوان مجله: دوفصلنامه کتاب قیم؛ شماره ۱۹، سال انتشار: ۱۳۹۷، صفحات: ۲۳۳- ۲۴۷؛ نویسندگان: عباس کلانتری؛ محمد شرفی؛ سیده معصومه غیبی؛ سطح مقاله: علمی پژوهشی
ادله آیات و روایات مبنی بر حرمت تحریک جنسی به مثابه پشتوانه جرم شناسی اسلامی
جرائم جنسی جرائم علیه عفت و اخلاق عمومی، هتک ناموس و هتک عفت از جمله اصطلاحاتی هستند که امروزه در علم حقوق از آنها یاد می شود؛ اما آنچه در شرع برای این گونه جرائم، معادل قرار داده می شود همان جرائم حدی است که در ابواب زنا، مساحقه و لواط به آنها اشاره شده است.
هر چند اصطلاح جرائم جنسی و منافی عفت، فراتر از جرائم منحصر شده در شرع است و علاوه بر آن مصادیق زیادتری را نیز شامل می شود، اما با صرف نظر از محدود بودن حدود در شرع و با در نظر گرفتن معنای عام آن که هر گونه عمل مخالف عفت و اخلاق عمومی را در نظر می گیرد، مسأله مورد بحث در این جرائم این است که گاهی اوقات برخی افراد اعم از زن و مرد با تحریک کردن طرف مقابل، سبب می شوند که او به سمت گناه سوق پیدا کند و گاهی نیز سبب ارتکاب جرائم منافی عفت شود.
بعضی اوقات، فردی که مورد تعرض جرائم جنسی قرار می گیرد، از او رفتارهایی سر می زند که همین رفتارها علتی برای تعرض به او می شود حال سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که بر اساس آیات و روایات، اموری که سبب تحریک به جرائم جنسی می شود چه چیزهایی هستند و چه حکمی دارند؟ و آیا امکان تسری حکم به موارد ذکر نشده نیز وجود دارد یا خیر؟
از آنجایی که برخی از ادله اطلاق دارند و به تحریک از جانب مرد و یا زن اشاره نکرده اند، در این تحقیق سعی شده است که تفکیک از این جهت صورت نگیرد و هر جایی که نهی به صراحت، به یکی از طرفین وارد شده باشد ذیل همان بحث به آن پرداخته شود.
نکته دیگر اینکه برخی از ادله، بیانگر ماهیت زنانگی یا مردانگی و نشان دهنده برخی از صفات مختص یک جنسیت است که به این موارد نیز به فراخور بحث، پرداخته می شود.
از نظر شرع مقدس اسلام، این اعمال و رفتارها که سبب تحریک می شوند، موجب حرمت است و لذا اجتناب از آن لازم است. این حکم از ادله ای مثل مقدمه حرام یا سد ذرایع – در اصطلاح اهل سنت – و حرمت فساد نیز استفاده می شود، زیرا خود فرد تحریک کننده سبب شده که دیگران به او تعرض کنند. حقوقدانان و جرم شناسان نیز به حرمت تحریک جنسی قائل شده اند و آن را تحت عنوان تأثیر بزه دیده در جرم، بررسی کرده اند.
در خصوص تحریک نکردن و اجتناب از آن آیاتی از قرآن وجود دارد که از این عمل گاهی به طور مستقیم و زمانی به صورت غیر مستقیم نهی کرده اند. در اینجا به آیاتی که ارتباط بیشتری به موضوع بحث دارند اشاره می شود.
آیاتی از قرآن کریم دلالت بر حرمت تحریک جنسی دارند نظیر:
خداوند متعال در آیات ۳۰ و ۳۱ سوره نور می فرماید:
«قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یصْنَعُونَ* وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُیوبِهِنَّ وَلَا یبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیرِ أُولِی الْإِرْبَهِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا یضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیعْلَمَ مَا یخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِیعًا أَیهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛
«به مردان مؤمن بگو دیدگان خویش را از نگاه به زنان اجنبی باز گیرند و فرج های خویش را نگهدارند. این برای ایشان پاکیزه تر است که خدا از کارهایی که می کنید آگاه است. و به زنان با ایمان بگو چشم از نگاه به مردان اجنبی فرو بندند و فرج های خویش را حفظ کنند و زینت خویش را جز آنچه آشکار است آشکار نسازند و باید که روپوش هایشان را به گریبانها کنند و زینت خویش را نمایان نکنند مگر برای شوهرانشان، یا پدران و یا پدرشوهران یا پسران و یا پسر شوهران و یا برادران و یا خواهرزادگان و یا برادر زادگان و یا زنان و یا آنچه مالک آن شده اند یا افراد سفیه که تمایلی به زن ندارند و یا کودکانی که از اسرار زنان خبر ندارند؛ و مبادا پای خویش را به زمین بکوبند تا آنچه از زینتشان که پنهان است ظاهر شود. ای گروه مؤمنان همگی به سوی خدا توبه برید شاید رستگار شوید».
این آیات جزء آن دسته از آیاتی است که به اتفاق اکثر فقها و مفسران، مردان و زنان را امر به رعایت عفاف و حجاب و پرهیز از نگاه حرام می کنند. اما در مورد اینکه آیا بر اساس این آیات می توان به حرمت تحریک قائل شد، عده ای قائل به این نظر هستند. مهم ترین مستند اینان، همان قسمت آخر آیه ۳۱ است که می فرماید:
«وَلَا یضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیعْلَمَ مَا یخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ»: «و مبادا پای خویش را به زمین بکوبند تا آنچه از زینتشان که پنهان است ظاهر شود».
خداوند متعال در صدر آیه، همه افراد اعم از زن و مرد را از ارتکاب رفتارهای تحریک آمیز نهی کرده اما در ذیل آیه، یکی از مصادیق اعمال زنان را مورد تأکید قرار داده است؛ اما این سبب نمی شود که اعمال و رفتار تحریک آمیز را مختص زنان دانست، بلکه این در خصوص زنان، مصداق بیشتری دارد.
مفسران می گویند: زنان باید در راه رفتن به گونه ای گام بردارند که رفتار آنان سبب جلب توجه مردان نشود و از تحریک مردان و میل پیدا کردن آنان به زنان جلوگیری شود (جرجانی، ۱۴۰۴، ج۲، ص ۳۶۰؛ فیض کاشانی، ۱۴۱۸، ج ۲، ص ۸۴۳).
یکی از مفسران در تفسیر این آیه می گوید: و باید نزنند زنان پاهای خود را به زمین به وقت راه رفتن، «لِیعْلَمَ مَا یخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ»: تا دانسته شود آنچه پنهان می دارند از زینت های خود که خلخال است، یعنی باید که آواز خلخال خود را به گوش اجنبی نرسانند تا موجب میل مردان بر ایشان نشود؛ و این ابلغ است از نهی اظهار زینت و ادله بر منع از رفع صورت.
عبدالله بن عباس و عباده روایت نموده اند که در صدر اسلام، زن ها در موقع عبور و مرور از کوچه و بازار، پاهای خود را به زمین می زدند تا آواز خلخال آن به گوش مردها می رسید و گوش مردهای شهوت ران را پر نموده، سبب هیجان و غلبه شهوت ایشان بود. خدای تعالی از این عمل جلوگیری فرمود و علت این حکم را با «لِیعْلَمَ مَا یخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ» بیان فرمود. بنابراین، حکم «وَلَا یضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ» از دو نقطه نظر است:
یکی آنکه در راه رفتن، آواز و صدای خلخال و سایر طلا آلات و زیورهای آنها به گوش نامحرم نرسد. دیگر آنکه در موقع راه رفتن طوری راه نروند که عشوه و ناز به خرج مردها بدهند، زیرا بسیاری از زنها اگر هیچ گونه طلا آلات نیز همراه نداشته باشند و صورت آنها هم پوشیده باشد و آرایش خود را نشان ندهند، لکن به طرزی راه می روند که همان راه رفتن آنها مهیج شهوت و سبب فتنه و فساد است، لذا خدای تعالی نهی فرمود و این حکم نسبت به تمام زنان تا روز قیامت ثابت است.
۱. امر به پوشیدن چشم، ۲. حفظ فرج از نظر حرام، ۳. نهی از اظهار زینت به اجنبیان، ۴. امر به انداختن مقنعه به گریبان، ۵. نهی از زدن پاها به زمین تا زینت آنان دانسته شود. و در آخر، امر به توبه به جهت صدور یکی از این افعال برخلاف رضای حضرت رحمان، تماما عظمت فرمان الهی را می رساند (شاه عبدالعظیمی، ۱۳۶۳، ج۹، صص ۲۳۷ – ۲۳۹).
یکی دیگر از مفسران در تفسیر این آیه می گوید: «آنها در رعایت عفت و دوری از اموری که آتش شهوت را در دل مردان شعله ور می سازد و ممکن است منتهی به انحراف از جاده عفت شود، آن چنان باید دقیق و سخت گیر باشند که حتی از رساندن صدای خلخالی را که در پای دارند به گوش مردان بیگانه خودداری کنند و این، گواه باریک بینی اسلام در این زمینه است » مکارم شیرازی، ۱۳۷۴، ج ۱۴، ص ۴۴۱).
در تفسیر این آیه علاوه بر این دسته از مفسران، مفسران دیگری نیز عمل زنان را در صورتی که موجب جلب توجه مردان شود، عاملی برای تحریک مردان می دانند (سلطان علیشاه، ۱۴۰۸، ج۳، ص ۱۱۵) و آن را سبب فتنه دانسته، بر همین اساس اجتناب از مقدمات آن را لازم می دانند فاضل جواد، ۱۳۶۵، ج ۳، ص ۲۸۸). فقها نیز به پیروی از مفسران، این گونه رفتارها را بر اساس قاعده فتنه و حرمت نظر به نامحرم نهی می کنند (سند، ۱۴۲۹، ج ۱، ص ۳۱).
همچنان باید گفت که زنان به وقت راه رفتن پای خود را به زمین نزنند برای اظهار آواز زینت پنهان خود؛ مثل خلخال و غیر آن؛ مقصود آن است که زنان آواز خلخال خود را به گوش مردان اجنبی نرسانند که موجب هیجان شهوت فساق و فجار شود (جعفریان، ۱۴۲۸، ج ۱، ص ۷۷).
یکی دیگر از فقها در دلالت این آیه بر حرمت تحریک می گوید: وجود مواردی مثل پای کوبیدن در زمین سبب تحریک و وسوسه در قلب مردان می شود (مکارم شیرازی، ۱۴۲۴، ص ۱۰۰). ظاهر این آیه حرمت است، چون نهی، ظهور در حرمت دارد. پس وقتی خود پای کوبیدن حرام باشد، به طریق اولی نشان دادن خود خلخال و ساق پا حرام خواهد بود (همو، ۱۳۷۴، ج ۳، ص ۵۳).
۲. مصداقی که در این آیه آمده (کوبیدن پا مصداق انحصاری نیست، بنابراین، هر رفتار و عملی که سبب تحریک و جلب توجه مردان شود به استناد این آیه حرام است (سیفی، ۱۴۱۷، ص ۲۰۲).
خداوند متعال در آیه ۳۳ سوره احزاب می فرماید: «وَقَرْنَ فِی بُیوتِکُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیهِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاهَ وَآتِینَ الزَّکَاهَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا»: «و در خانه های خود بنشینید، و چون زنان جاهلیت نخست، خودنمایی نکنید، و نماز بپا دارید، و زکات دهید و خدا و رسولش را اطاعت کنید. خدا جز این منظور ندارد که پلیدی را از شما اهل بیت ببرد، و آن طور که خود می داند پاکتان کند.»
تبرج به معنای تبختر و خودنمایی در راه رفتن است. تبرج این است که روسری خود را بر سرش اندازد، ولی آن را نبندد که گلوبند و گوشواره اش مستور دارد، پس این ها ظاهر گردد (طبرسی، ۱۳۷۲، ج۸، ص۵۵۸).
آنچه مدنظر ماست همین قسمت از آیه است که تبرج را سبب اغراء و تحریک مردان می دانند. این آیه به صراحت دلالت بر نهی از تحریک کردن از طرف زنان دارد، هر چند شأن نزول آیه در مورد زنان پیغمبر (ص) است، اما بسیاری از مفسران و فقها حکم تبرج را مختص آنان نمی دانند و آن را به همه زنان تسری داده اند (برای نمونه نک: مازندرانی، ۱۳۸۲، ج ۱۱، ص ۲۹۷/ طباطبایی، ۱۴۱۷، ج۱۶، ص ۳۰۹/ حسینی طهرانی، ۱۴۱۸، ج۳، ص۱۷۶).
شخص عاقل با تأمل در این آیه شریفه در می یابد که ذات حکیم على الاطلاق برای صلاح عامه و حفظ نظام جامعه، زنان را محدود و دو نکته مهم را برای جلوگیری از فساد متذکر شده است: یکی استقرار در خانه و دیگر اظهار نکردن زینت و محاسن به نامحرمان؛ و شکی نیست در اینکه امر به بودن زنان در خانه و خارج نشدن از حدود، مبالغه در تستر و حجاب است و نهی از جلوه دادن خود در انظار، کافی است (شاه عبدالعظیمی، ۱۳۶۳، ج ۱۰، ص ۴۴۰).
در حکم این آیه وارد شده است: مقصود از این دستور، زندانی کردن زنان پیغمبر (ص) در خانه نیست؛ زیرا تاریخ اسلام به صراحت گواه است که پیغمبر اکرم (ص) زنان خود را با خود به سفر می برد و آنان را از بیرون شدن از خانه منع نمی فرمود. مقصود از این دستور، آن است که زن به منظور خودنمایی از خانه بیرون نشود و مخصوصا، در مورد زنان پیغمبر اکرم (ص) این وظیفه، سنگین تر و مؤکدتر است (مطهری، ۱۴۲۱، ج۱۹، ص۴۹۸).
یکی دیگر از فقها نیز می گوید: دلیلی ندارد که احکام موجود در آیه را مختص به زنان پیامبر (ص) بدانیم، زیرا در مواردی مثل تبرج کردن که موجب فساد می شود، این نتیجه ایجاد فساد) مشترک است و اختصاص به زنان پیامبر (ص) ندارد و اگر بخواهیم این احکام را مختص آنان بدانیم، در این صورت هیچ ملاکی برای تفکیک و اختصاص احکام به زنان پیامبر (ص) نداریم. بنابراین، باید بگوییم این احکام مشترک است (حسینی طهرانی، ۱۴۱۸، ج ۳، ص ۱۷۱).
از جمله آیات دیگری که از تبرج نهی کرده، آیه ۶۰ سوره نور است که می فرماید:
«وَالْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاءِ اللَّاتِی لَا یرْجُونَ نِکَاحًا فَلَیسَ عَلَیهِنَّ جُنَاحٌ أَنْ یضَعْنَ ثِیابَهُنَّ غَیرَ مُتَبَرِّجَاتٍ بِزِینَهٍ وَأَنْ یسْتَعْفِفْنَ خَیرٌ لَهُنَّ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ»: «و زنان وامانده که دیگر امید شوهر کردن ندارند به شرطی که زینت خود نشان ندهند گناهی ندارند اگر جامه خویش بگذارند، و در عین حال، خودداری کردن برایشان بهتر است و خدا شنوا و دانا است.»
این آیه به زنان پیری که دیگر میل به ازدواج کردن ندارند اجازه می دهد که لباس رویین خود را بدون اینکه زینت خود را آشکار کنند در آورند. شاید علت این حکم، همان نبود انگیزه ای برای تحریک مردان از جانب این قبیل از زنان باشد. به گفته یکی از مفسران: در مورد پیرزنان موها استثنا شده، چون از دیدن موهای آنان، اگر برای مردان، انزجار و تنفر حاصل نشود، قطعه رغبت و میلی هم نشان نخواهند داد» (سلطان علیشاه، ۱۴۰۸، ج۳، ص ۱۳۱).
خداوند متعال در سوره احزاب می فرماید:
«یا نِسَاءَ النَّبِی لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِنَ النِّسَاءِ إِنِ اتَّقَیتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا»: «ای زنان پیامبر! شما مثل احدى از سایر زنان نیستید، البته اگر تقوا پیشه سازید. پس در سخن، دلربایی مکنید که بیمار دل به طمع بیفتد و سخن نیکو گویید.»
صاحب مجمع البیان در تفسیر این آیه می گوید:
«فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ» یعنی صدای خود را نازک نکنید و با مردان به نرمی حرف نزنید و با بیگانگان، مخاطبه و روبرو سخن نگویید که منجر به طمع آنها شود؛ و قتاده در تفسیر «فَیطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ» گوید: پس طمع کند آنکه در دل او بیماری نفاق است. عکرمه گوید: آنکه در دلش شهوت زناست. بعضی گفته اند: که برای زن مستحب است وقتی با بیگانه صحبت می کند صدای خود را خشن و کلفت نماید برای اینکه این دور از طمع و ریبه و شهوت است (طبرسی، ۱۳۷۲، ج۸، ص۵۵۸).
در خصوص اینکه این آیات آیا مختص به زنان پیامبر (ص) است یا نه، باید گفت اگر چه آنچه را خواندیم درباره همسران پیامبر اسلام (ص) بود، ولی در عین حال چون وظیفه هر بانوی مسلمان برای اینکه مسلمان است – این است که خویشتن را به وظائف خاندان پیامبر (ص) موظف بداند، پس لازم است بگوییم این احکام برای همه زنان است (نجفی، ۱۳۹۸، ج۱۶، ص ۹۷).
عده ای از فقها نیز بر اساس همین آیه، صدایی را که سبب تهییج و تحریک شود بر زنان حرام دانسته اند. (یزدی، ۱۴۰۹، ج ۲، ص ۸۰۵/ مطهری، ۱۴۲۱، ج۱۹، ص۵۶۶) عده ای دیگر از فقها نیز فتوا داده اند که بر متدین لازم است که شنیدن صدای زن جوان را ترک کند، زیرا موجب فتنه می شود (حکیم، ۱۴۱۶، ج ۱۴، ص ۴۹). خضوع در قول، یک محرک شدید است و نوع سبب تحریک می شود (فاضل لنکرانی، ۱۴۲۱، ص ۵۷۹). رقیق و نازک کردن صدا در آیه، به عنوان مثال آمده است، اما منهی عنه ایجاد فتنه است. نتیجه آیه این است که لازم است زنان از چنین رفتارهایی که سبب طمع مردان می شود، هر چند خودشان چنین قصدی نداشته باشند، دوری کنند (صدر، ۱۴۲۰، ج۳، ص۱۸۱).
«کان أمیر المؤمنین ع یسلم على النساء و کان یکره أن یسلم على الشابه منه وقال أتخوف أن یعجبنی صوتها فیدخل من الإثم على أکثر مما أطلب من الأجر» (ابن بابویه، ۱۴۱۳، ج ۳، ص ۴۶۹): «حضرت امیر المؤمنین (ع) به زنها سلام می کردند، اما دوست نداشتند که به زنان جوان سلام کنند و می فرمودند: می ترسم صدای زنهای جوان مرا به شگفت در آورد و از آن خوشم آید و در نتیجه، گناه بر من داخل شود، بیشتر از آنچه از اجر و مزد سلام کردن می خواهم و می طلبم.»
این روایت هر چند بیانگر تحریک از جانب زنان نیست، اما بیانگر این است که ذات و ماهیت صدای زن، دارای تحریک است و بر مردان بهتر است که از آن دوری کنند.
علاوه بر آیات قرآن، روایاتی نیز وجود دارند که همانند قرآن بر حرمت تحریک جنسی و زمینه سازی جرائم جنسی دلالت دارند. در اینجا به دو نمونه از این روایات اشاره می شود:
الف) اصبغ بن نباته گوید: از امیر مؤمنان (ع) شنیدم که می فرمود:
«ظهر فی آخر الزمان و اقتراب الساعه و هو شر الأزمنه نسوه کاشات عاریات متبرجات خارجات من الدین داخلات فی الفتن ماتلات إلى الشهوات مسرعات إلى اللذات مستحلات لمحرمات فی جهنم خالدات» (ابن بابویه، ۱۴۱۳، ج ۳، ص ۳۹۰): «در آخرالزمان و دوره نزدیک به قیامت که بدترین دوران هاست، زنانی پدید آیند – که دارای او صف ذیل اند: – بی حجاب، برهنه، خود آراسته برای غیر شوهران، رها کرده آئین، داخل شونده در آشوب ها، مایل به شهوات و مسائل جنسی، شتاب کننده به سوی لذات و خوش گذرانی ها، حلال شمارنده محرمات الهی و به دوزخ ابدی گرفتار».
این روایت به روشنی دلالت دارد بر اینکه بدحجابی ها، بی حجابی ها و تحریک های جنسی که حقوق دانان و جرم شناسان، تحت عنوان تأثیر بزه دیده در جرم از آن یاد می کنند امر تازه ای نیست، بلکه از قرنها پیش مورد توجه شارع مقدس، اهل بیت (ع) و علمای دین قرار گرفته است…
نقد و ارزیابی گزارش ابن طاووس از پوشش حضرت زهرا (ع) بر پایه دعای نور
بررسی تفسیری فقهی آیه الا ما ظهر ؛ ره یافت های تاریخی، شواهد حدیثی
تحلیل روایات نهی از تماس جنسی در پایان ماه در روایات شیعه و اهل سنت
بررسی مفهوم حجاب در متون اسلامی، جایگاه آثار و جلوه های تربیتی آن
تحلیل معنایی واژه مراوده در قرآن کریم و بررسی ترجمه های آن
مطالعه تطبیقی پوشش کنیز در فقه و تفسیر شیعه و سنی
شاخصه های هم پوشانی همسران در پرتو آیه ۱۸۷ بقره
