درآمدی بر کاربرد نظریه حوزه معنایی در مطالعات قرآنی

درآمدی بر کاربرد نظریه حوزه معنایی در مطالعات قرآنی

.

نویسنده: مهدی لطفی

.

رتبه مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

حوزه‌ معنایی با دو رویکرد درزمانی و هم‌زمانی قابل بررسی است که در بررسی درزمانی تغییراتی معنایی همچون تعمیم یا گسترش معنایی، تخصیص معنایی، مجاز، استعاره، ترفیع معنایی و تنزل معنایی مورد توجه قرار می‌گیرند. بر این اساس، پاره‌ای از واژگان قرآنی در مقایسه با دوره جاهلی دچار توسعه مفهومی و افزایش مدلول‌های خود شده‌اند و برخی دیگر مفهومی تخصصی یافته و کاهشی در مدلول‌های آنها رخ داده است. همچنین فرایندهایی همچون مجاز، استعاره، ترفیع و تنزل نیز در بخشی از واژگان‌های قرآنی قابل مشاهده است.

شناسایی این دسته از تغییرات و دسته‌بندی آنها می‌تواند در روشن شدن معنای واژگان قرآنی تأثیر بسزایی داشته باشد. همچنین با بررسی هم‌ زمانی حوزه معنایی و در نظر گرفتن باهم آیی‌های همنشینی و متداعی واژه‌ها، امکان دست یافتن به روابط موجود بین واژگان‌ های قرآنی و ترسیم آنها بصورت شبکه‌ای از مفاهیم به پیوسته در قالب ترسیم روابط افقی و عمودی واژگان‌ها وجود دارد. مقاله حاضر با روشی توصیفی به بررسی درزمانی و هم‌ زمانی حوزه معنایی می‌پردازد و در صدد تبیین کاربرد این موضوع در بررسی واژگان قرآنی است.

واژگان کلیدی: قرآن؛ معناشناسی ؛ حوزه معنایی؛ باهم‌ آیی همنشینی؛ با‌هم‌ آیی متداعی

 .

عنوان مقاله [English]

Application of semantic field in Qur’anic Studies

چکیده [English]

semantic field can be studied with the two approaches of diachronic and Synchronic. The semantic changes include changes such as Generalization, Semantic narrowing, Metonymy, metaphor, Degeneration and Elevation. Accordingly, some words of the Quran in comparison with the ignorant period have conceptual development and increase its reference-grade And other specialized concept and a decrease in sense occurred.

As well as processes such as metaphor, Metonymy, Degeneration and Elevation in the Qur’anic words are visible. Classifying and identify these changes and clarify the meaning of the Qur’anic words is very important. Also with reviewing semantic field in diachronic approach and with considering syntagmatic collocation relations between Quranic words can be attainable.

To obtain the relationship between the Quranic words and draw networks of the concepts, they should constantly drawn in the form of horizontal and vertical relationships. This paper describes formation of the semantic field and its changs and concerns and seek an explanation of this issue to examine the words of the Qur’an.

کلیدواژه‌ها [English]

quran, semantics, semantic field, collocation, syntagmatic collocation

مطالعه بیشتر