نقد و بررسی دفاعیات ابن‌ ابی‌ الحدید از واژه‌ گزینی امام علی (ع) در نهج‌ البلاغه

دفاعیات ابن‌ ابی‌ الحدید از واژه‌ گزینی امام علی

نویسنده: علی اکبر فراتی

سال انتشار: ۱۳۹۵

سطح مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

نقد لغوی یکی از مهم‌ ترین انواع نقد و تحلیل متن است. شبهه‌ افکنی پیرامون فصاحت و صحت لفظی و معنایی واژگان نهج‌ البلاغه و دقت امام(ع) در واژه‌گزینی از مواردی است که در نقدهای موجود کمتر به آن توجه شده است. ابن‌ ابی‌ الحدید معتزلی (م ۶۵۶) در شرح خود به واژگان اهمیت داده و شاید از معدود شارحانی است که در شرح خود به دفاع لغوی از متن برآمده است. اشکالات مطرح‌ شده در شرح ابن‌ ابی‌ الحدید نسبت به الفاظ نهج‌ البلاغه عمدتاً در سه حوزه صحت لفظ، ارتباط لفظ مورد استعمال امام(ع) با معنای مقصود، و ارتباط معنایی بین دو یا چند واژه است.

این مقاله به نقد و بررسی دفاعیات ادبی و زبانی ابن‌ ابی‌ الحدید در سطوح مختلف آوایی، لغوی و نحوی پرداخته است و می­کوشد جایگاه لغوی نهج‌ البلاغه و دقت واژه‌ گزینی امیر مؤمنان(ع) را از زبان شارح معتزلی و با سامانی موضوعی ـ که بتواند الگوی کارهای مشابه گردد ـ تبیین کند.

واژگان کلیدی: نهج‌ البلاغه ؛ ابن‌ ابی‌ الحدید ؛ واژه‌ گزینی ؛ روش لغوی ؛ سطح زبانی ؛ سطح ادبی

: [English]عنوان مقاله

Ibn Abi al-Hadidʹs defense from Imam Aliʹs word choosing in Nahj al-Balagha

واژگان کلیدی  [English] :

Nahj al-Balagha, Ibn Abi al-Hadid, word choosing, literary method, lexical branch, phonetic branch, syntactic branch

دفاعیات ابن‌ ابی‌ الحدید از واژه‌ گزینی امام علی