روایات نقصان عقل و ایمان زنان در بوته اعتبارسنجی

نویسندگان: دکتر محمد تقی دیاری بیدگلی ، اسمر جعفری

چکیده

احادیث دال بر کاستی عقل و ایمان زنان در منابع دست اول شیعه و سنی نقل شده است؛ این روایات منسوب به پیامبر (ص) و امام علی (ع) است و بررسی اسناد این احادیث مرسل بودن آنها را نشان می‌دهد و افزون بر آن برخی از این احادیث بدون سند گزارش شده‌اند؛ لذا اطمینان لازم به صدور آنها از معصوم به‌دست نمی‌آید و همین امر عده‌ ای را بر آن داشته که به جعلی بودن آنها حکم کنند و عده دیگر به لحاظ وجود روایات مذکور در کتب معتبری چون الکافی و نهج‌ البلاغه دلیلی برای بررسی سندی آنها ندیده، صرفا به تحلیل محتوایی و متنی احادیث پرداخته‌ اند و دیدگاه‌ های مختلفی در این حوزه شکل گرفته است.

در این نوشتار هر یک از این دیدگاه‌ ها مورد نقد و بررسی قرار گرفته است؛ به نظر می‌ رسد در صورت چشم‌ پوشی از ضعف سندی احادیث و ناچاری از توجیه آنها بهترین راه‌ حل آن است که بپذیریم به دلیل تقطیع سخنان پیامبر (ص) و امام علی (ع) از سوی گردآورندگان احادیث، بخش‌ هایی از این روایات حذف شده‌ اند که چه‌ بسا نقش تعیین‌ کننده‌ ای در بیان مراد و مقصود اصلی معصوم داشته‌ اند.

واژگان کلیدی: نقصان عقل ، نقصان ایمان ، زنان، فقه الحدیث ، نقد سندی ، حدیث مرسل، نقد متن

سطح مقاله: علمی پژوهشی

روایات نقصان عقل و ایمان زنان