زیبایی شناسی کارکرد آب و باد در تشبیهات تمثیلی قرآن با تکیه بر نظریه بافت زبانی

زیبایی شناسی کارکرد آب و باد در تشبیهات تمثیلی قرآن با تکیه بر نظریه بافت زبانی

زیبایی شناسی کارکرد آب و باد در تشبیهات تمثیلی قرآن

نویسندگان: بهنام فارسی ؛ سارا مومنی

چکیده

«تشبیه تمثیل» یکی از اسلوب­های بیانی قرآن کریم است که خداوند متعال برای محسوس کردن مفاهیم عقلی و پرده ­­بردای از تندیس معانی ماورایی از آن بهره گرفته است. عناصر طبیعت از جمله (باران و باد) به دلیل ارتباط مستقیم انسان با آنها، در تمثیل­ های قرآنی کاربردی پر رنگ دارد. این مقاله در پی آن است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر نظریه بافت زبانی(سطح صوتی، صرفی، نحوی، معناشناختی) به بررسی کارکرد مثبت یا منفی این عناصر در تشبیهات تمثیلی قرآن پرداخته و به این سؤال پاسخ دهد که این دو عنصر در انتقال تصویر وجه شبهِ برخاسته از این تمثیل­ها، چه نقشی ایفا می­کنند و بافت زبانی قرآن چه تأثیری بر تبیین کارکرد این دو عنصر در انتقال وجه­ شبه می­گذارد؟

نتایج بررسی در این مقاله حاکی از آن است که دو عنصر باد و باران در تشبیهات تمثیلی قرآن کارکردی مثبت دارد و چنانچه در جملاتی به کار رفته باشد که به ظاهر بار معنایی منفی دارند؛ اما بافت زبانی قرآن به گونه ­ای است که سبب می­شود این دو عنصر به صورت غیر­مستقیم در تفهیم وجه ­شبه و روشنگری مفاهیم ناپایداری دنیا، تباهی اعمال کافران و مشرکان، نتیجه انفاق در راه خدا و همچنین نابودی اجر انفاق کنندگانِ منت­گذار و آزار دهنده، کارکردی مثبت داشته باشند.

واژگان کلیدی: قرآن کریم؛ تشبیه تمثیلی؛ باران؛ باد؛ بافت زبانی

سطح مقاله: علمی پژوهشی

عنوان مقاله [English]

An Aesthetic Analysis of the Function of Water and Wind in the Qur’anic Allegorical Similes based on Linguistic Context Theory

چکیده [English]

Allegorical simile is one of the expression modes of the Holy Qur’an that Allah, the almighty, has used to make rational concepts sensible and to unveil their metaphysical meanings. Natural elements such as wind and rain have a strong application in the Qur’anic allegories due to humans’ direct contact with them.

This article seeks to study positive or negative functions of these elements in Qur’anic allegorical similes relying on Linguistic Context Theory (at levels of phonology, morphology, syntax, semantics) and to answer the question that what roles these two natural elements play in the pseudo-image transfer raised from these allegories and how the Qur’anic linguistic context influence the explication of the functions of these two elements in the pseudo transfer.

The results indicate that the two elements of wind and rain have a positive function in the Qur’anic allegories and although they are used in sentences that appear to have negative connotations, the linguistic context of the Qur’an is in such a way that these two elements have an indirect positive function in making the similarity understandable as well as in illuminating the concepts of this world’s instability, the vitiation of the acts of infidels and polytheists, the result of spending in the way of Allah as well as the destruction of the reward of boasting and annoying donators.

کلیدواژه‌ها [English]

the Holy Qur’an, allegorical simile, rain, wind, linguistic contex

مطالعه بیشتر