| قیمت: | 0تومان |
| تاریخ انتشار: | 06 اسفند 1396 |
| دسته بندی: | مقالات علمی پژوهشی |
عقل تاویل گرا در روایات تفسیری مجاهد بن جبر
سال انتشار: ۱۳۹۶
چکیده
دعوت های مکرر قرآن به تدبر، تفکر و تفقه، همه حاکی از این واقعیت است که نیروی ادراک انسان و حاصل تأملات منطقی او، دارای اعتبار و ارزش مثبت معرفتی است. به‌طور مسلم، یکی از مهم ترین منابع تفسیر قرآن، عقل است. کاربرد عقل در تفسیر قرآن به دو نوع تقسیم می‌شود: عقل مصباح و عقل منبع. مجاهد (متوفی ۱۰۱هجری) که از صدر مفسران تابعی است، با عقل گرایی در آرای تفسیری‌اش، از دیگران مفسران صحابه و تابعین، متفاوت و ممتاز شده است. جریان تفسیری حاکم در عصر صحابه و تابعین، راهبرد تفویض، به معنای تسلیم در برابر ظواهر معارفی از آیات و روایات بود، به نحوی که در خصوص تأویل آیات و روایات، به ویژه آیات و روایات صفات خدا احتیاط می‌کردند، جمعی از تابعین مانند سعید بن مسیب، شعبی، نافع و دیگران بر این اساس به تفویض گراییدند. مجاهد با استفاده از عقل تاویل بخش، براساس مخالفت ظواهر برخی آیات با قرینۀ قطعی عقلی، به تاویل ظواهر آن آیات پرداخته است. اعتبارسنجی آرای تفسیری مجاهد در حوزه عقل تاویل گرا ، تا حدود قابل توجهی، همسو و هم جهت با بیانات تفسیری اهل بیت (ع) است.
