علوم اسلامی – آل بویه

عنوان>نقش نهادهای آموزشی فارس در گسترش علوم اسلامی در دوره آل بویه

مقاله حاضر با رویکردی تاریخی نقش آل بویه در گسترش علوم اسلامی را مورد بررسی قرار می‌دهد.

گسترش علوم اسلامی در دوره آل بویه

چکیده

آل بویه در قرون چهارم و پنجم هجری(۳۲۲-۴۴۷) با سه شاخه: آل‌بویه فارس، آل‌بویه ری و آل‌بویه عراق بر بخشهای گسترده‌ای از قلمرو خلافت شرقی در مرکز و غرب ایران فرمانروایی کردند. این روزگار عصر زرین فرهنگ و تمدن اسلامی ایرانی است و علوم مختلف از جمله دانش‌های اسلامی پله‌های بزرگ رونق و ترقی را زیر پا نهاد. دوره طلایی تمدن اسلامی ایرانی در کنار تعالیم و آموزه‌های اسلامی، و همت و پشتکار عالمان و متعلمان، دستاورد حمایت‌های مادی و معنوی امیران و وزیران بویهی و محصول رفتار ملایم و توأم با تسامح و تساهل آنان با پیروان ادیان و مذاهب مختلف است.

عوامل دخیل در این عرصه را می توان به اختصار چنین برشمرد: امیران دانشمند، و حمایت، تشویق و ترغیب عالمان و متعلمان، تساهل و تسامح دینی و مذهبی آل بویه و نصب وزرای دانشمند، ادیب و دانش دوست همچون خاندان ابن عمید و صاحب بن عباد، و بنیاد زیرساختها، مراکز و نهادهای علمی و آموزشی قابل برای دانشمندان و دانشجویان در مناطق مختلف خصوصاً شهرهای بغداد، ری و شیراز نشان از همت بالای این امیران در عرصه فرهنگ و تمدن دارد.

مساجد، بیمارستان‌ها، کتابخانه‌ها، خانقاه‌ها و رباط‌ها مهمترین مراکز علمی و آموزشی فارس در این دوره‌اند و دانشمندان، خطیبان، پزشکان و عارفان بزرگی پرورش داده و علوم و دانش‌های روز را به شکوفایی و درخشش بی مثال رسانده اند. این مردان دانشی در حوزه های مختلف از جمله علوم اسلامی و در رأس آن دانش‌های قرآنی و علوم حدیث به شکوفایی و رونق تمدن اسلامی ایرانی مدد رساندند. بررسی تحول و نقش نهادهای آموزشی آل بویه فارس در رونق و گسترش فرهنگ و علوم اسلامی خصوصاً دانش‌های قرآن و حدیث، وجهه همت این پژوهش است.

واژگان کلیدی: اسلام، ایران، آل بویه ، فارس، علوم اسلامی ، نهادهای آموزشی، قرآن و حدیث

.

مشخصات مقاله: سال انتشار: ۱۳۹۷؛ رده مجله: مقالات علمی پژوهشی علوم قرآن و حدیث.

نویسندگان: حمیدرضا امینه؛ دکتر محمد سپهری

موضوع: گسترش علوم اسلامی در دوره آل بویه

رویکرد مقاله: تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامی.