بررسی عناصر انسجام متن در داستان حضرت موسی با رویکرد زبان شناسی نقش گرا

بررسی عناصر انسجام متن در داستان حضرت موسی با رویکرد زبان شناسی نقش گرا

عناصر انسجام متن در داستان حضرت موسی

نویسندگان: سید مهدی مسبوق ؛ شهرام دلشاد

چکیده

انسجام و هماهنگی میان اجزای متن از برترین ویژگی‌های یک اثر ادبی و هنری است. پیرو بررسی‌های زبان‌شناسان نقش‌گرا، این موضوع رونق شتابانی به خود گرفت و در مباحث نقدی مورد کنکاش قرار گرفت و از پرکاربردترین واژه‌های حوزه نقد دوران معاصر گردید. قلمرو این‌گونه پژوهش‌ها، آثار قرآنی و دینی را نیز در بر گرفت و به بررسی و تحلیل آن پرداخت. داستان موسی(ع) از زیباترین داستان‌های قرانی است که از مختصّات فنی و ویژگی‌های هنری و سبکی ممتازی برخوردار است و از حیث سازوکارهای صناعتمند و هنری، در کلام بشر همانندی برای آن نمی‌توان یافت.

پژوهش پیش‌رو در صدد نشان دادن انسجام هنری در آیات ۳ تا ۴۳ سوره قصص مربوط به داستان حضرت موسی بر پایه‌ نظریه‌ انسجام مایکل هلیدی و نظریه‌ مکمّل رقیه حسن به عنوان هماهنگی انسجامی است. برآیند پژوهش، نشان می‌دهد که مجموعه عوامل انسجام از قبیل دستوری، واژگانی و پیوندی به همراه سایر ویژگی‌های هماهنگی انسجامی مانند زنجیره‌ها و تعامل بین زنجیره‌ها باعث انسجام اجزای این داستان در سوره قصص شده‌اند و از رهگذر این پژوهش می‌توان به پیوند ارگانیک و اندام‌وار میان اجزای یک داستان صناعتمند که راهی برای شناخت اعجاز قرآن است، پی برد.

واژگان کلیدی:قرآن؛ داستان موسی؛ انسجام؛ زبان­شناسی نقش­ گرا

سطح مقاله: علمی پژوهشی
عناصر انسجام متن در داستان حضرت موسی

عنوان مقاله [English]

A Functionalist Approach to Textual Cohesive Devices in the Story of Prophet Musa

چکیده [English]

Cohesion and coordination among the components of a text is one of the best features of a literary-artistic work. Following Functionalist linguists’ studies, cohesion witnessed a swift boom, entering critique-related discussions. And cohesion became one of the most frequent terms in the history of modern criticism.

Such studied also covered the analyses of Qur’anic and religious works. The story of Prophet Musa is one of the most beautiful Qur’anic stories, which enjoys such distinguished technical as well as artistic and stylistic features that it is utterly matchless when compared with man’s speech. The present study aimed at proving the artistic cohesion of ayahs 3-43 in Surah Al-Qasas, which are related to the story of Prophet Musa, based on Michael Halliday’s cohesion theory and Ruqaiya Hasan’s complementary coordination theory.

The results indicated that grammatical, lexical and linking cohesive factors together with other cohesive coordination features such as chains inand teractions between chains created cohesion among the story elements. Thus, it is realized that there is a systematic relationship between the elements of a well-composed story which is a way to understanding the Qur’anic miracle. 

Keywords: the Qur’an, the story of Musa, cohesion, Functionalist Linguistics

مطالعه بیشتر