مبالغه در قرآن ( بررسی بلاغی مبالغه در آیات قرآن کریم)

 مبالغه در قرآن ( بررسی بلاغی مبالغه در آیات قرآن کریم)

.

نویسندگان:

عبدالله رادمرد ؛ صالحه غضنفری مقدم 

سال انتشار: ۱۳۹۴

  سطح مقاله: علمی پژوهشی

کلیدواژه‌ها: قرآن ؛ بلاغت ؛ مبالغه ؛ اغراق ؛ غلو

.

چکیده

خاستگاه کلامى در بحث اعجاز بلاغی قرآن موجب شده توجه زیادی به جنبه‌‌ هاى کلامى قرآن شود و کمتر به موضوع بلاغت از منظر ادبى و بلاغى محض نگریسته شود؛ با این حال تلاش هاى بسیاری در تبیین بلاغت قرآن صورت گرفته است. در حوزۀ بلاغت قرآن پرسش اساسی این است که آیا پذیرفتن زبان مجازی و استعاری قرآن، به ساحت مقدس کلام الهی خدشه ایجاد نمی کند؟ و اگر زبان مجازی و استعاری قرآن را باور کردیم، بدون این که قداست کلام خداوند با کذب و غیر واقعیت آمیخته شود، آیا هر نوع آرایه ادبی را می توان درآیات جستجو کرد؟

از میان مباحث بلاغی مطرح در علم معانی و بیان و بدیع، مبحث مبالغه و به تبع آن اغراق و غلو، جزء پرمناقشه ترین موضوعات است و از آن جا که کمتر کسی به خود اجازه ورود به این بحث را داده است، در این پژوهش سعی می شود پس از بررسی آراء برخی علمای بلاغت در موضوع مذکور و پاسخ به پرسش های فوق، آیاتی را که موارد مبالغه و اغراق و غلو در آن ها وجود دارد، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

نتیجه حاصل این که مبالغه ای که در الفاظ و تصویر های قرآن آمده، در خدمت گزاره های صادقانه قرار گرفته و بار ادبی و هنری بیشتری به کلام بخشیده است و می توان آن را در قالب هایی از جمله تقصی، آوردن صفات پیاپی، استفاده از افعال مقاربه، حروف تشبیه و تشکیک، آوردن امر ممکن در صورت امر ممتنع، حذف جواب شرط و … نشان داد.

.

عنوان مقاله [English]:

Exaggeration in the Holy Qur’an: a Rhetorical Analysis

.

نویسندگان [English]:

Abdollah Radmard1؛ Saleheh Qazanfari Moghaddam2

چکیده [English]

Due to discourse (Kalam)-originated discussion of rhetorical miracle of the Qur’an, a great deal of attention has been paid to discoursal aspects of the Qur’an; and this being said, few studies have focused on the “rhetorical” aspect of it from a literary and rhetorical perspective per se. Nevertheless, many attempts have been made to throw light on the rhetoric of the Qur’an.

Regarding the rhetoric of the Qur’an, the main question is would accepting the figurative and metaphoric language of the Qur’an damage the divinity of this Scripture? And if we accept the figurative and metaphoric language of the Qur’an, without mingling the sacredness of the word of God with untruth, is it proper to search for any literary device in the Qur’anic verses?

From among the different topics discussed in meanings (Ilm ul-ma’ani), expression (Ilm al-bayan) and innovation (Ilm al-badi’), exaggeration and hyperbole have been some of the most controversial ones. As few scholars have attempted studies in this area, the present study, after a discussion of the related literature, tries to analyze exaggeration and hyperbole in some randomly selected verses of the Qur’an to find answers to the questions raised above.

The results indicate that the exaggeration present in the lexicon and images of the Qur’an, serve truthful propositions and adds to the literary and artistic weight of the discourse. This exaggeration can be found in forms like taqassi, consecutive adjectives, the use of Approaching and Beginning Verbs, letters/words indicative of simile and doubt, bringing possibility in the form of negative imperatives, deletion of subordinate clauses etc.

کلیدواژه‌ها [English]

Qur’an, Rhetoric, exaggeration, hyperbole, overstatement

مطالعه بیشتر