| قیمت: | 0تومان |
| تاریخ انتشار: | 19 شهریور 1398 |
| دسته بندی: | مقالات علمی پژوهشی |
بازنمایی نظام مفهومی مبانی اخلاق در نگاه امام رضا (علیه السلام) ؛ سطح مقاله: علمی پژوهشی؛ سال انتشار: ۱۳۹۷؛ نویسندگان: محمدرضا جباران؛ موضوع: مبانی اخلاق از منظر امام رضا؛ تعداد صفحات: ۲۴؛ فرمت فایل: PDF؛ مرجع دانلود: معارف نت | پایگاه مقالات علوم قرآن و حدیث ؛ برچسبها: امام رضا | نظام مفهومی | مبانی اخلاق | مبنای اخلاق | اخلاق اسلامی
عنوان مجله: فرهنگ رضوی؛ مجلات علمی پژوهشی علوم قرآن و حدیث ؛ حوزه موضوعی مقاله: رشته علوم قرآن و حدیث ؛ نویسندگان: محمدرضا جباران؛ سال انتشار: ۱۳۹۷
بازنمایی نظام مفهومی مبانی اخلاق در نگاه امام رضا (ع)
در فلسفه کلاسیک، اخلاق ذیل حکمت عملی جای می گیرد (مطهری، ۱۳۶۰، ج ۱ : ۱۱ ؛ مدرسی، ۱۳۷۶: ۱۲-۱۱؛ مصباح یزدی، ۱۳۷۶، ج ۱: ۳۰) و غایت آن تربیت انسان معتدل است. در این نگاه، اعتدال نفس مساوی فضیلت (مسکویه، ۱۳۷۳: ۳۸ نراقی، بی تا، ج ۱: ۸۰-۶۹) و اخلاق چیزی است میان دو سر افراط و تفرط. این تعریفی است که از ارسطو به یادگار مانده است.
با ورود فلسفه به دنیای اسلام، عالمان اسلامی نظریه حد وسط ارسطو را به مثابه یک اصل اساسی پذیرفتند. شاید سفارش های شریعت مقدس اسلام به میانه روی در امور زندگی، در پذیرش این تعریف مؤثر بود، با این حال، چون این تعریف از تضمین های دینی خالی است و جامعیت انسان در آن لحاظ نشده است، نمی تواند پایه مناسبی برای تنظیم روابط انسانی باشد.
کثرت تحشیه و تصدیق از جانب فلاسفه اخلاق هم صدق آن را در نگاهی متعالی اثبات نمی کند. از دیدگاه ارسطو، هدف اخلاق تربیت شهروندی خوب و ملتزم به قانون است، نه انسانی متعالی و هم افق با فرشتگان، بدین جهت، علمای اسلامی تلاش کرده اند با تکیه بر منابع دینی – نه اعتدال نفسانی – نظامی اخلاقی تأسیس کنند که ناظر به جامعیت انسان باشد و اجرا و مراعات هنجارهای آن نیز از ضمانت کافی برخوردار باشد.
روشن است، نظامی با این دو ویژگی میانی ویژه خود را می طلبد و نمی تواند بر ریشه تفکرات ارسطویی ببالد. مقاله حاضر کوششی است برای استخراج و معرفی پایه های اصلی نظام اخلاق اسلامی از دیدگاه نظری و سیره عملی امام رضا (علیه السلام). نتیجه این تلاش نقشه روشنی خواهد بود که نظریه پرداز اخلاق اسلامی با استناد به آن، جامعیت نظام اخلاق اسلامی را مستند به دیدگاه آن حضرت تبیین کند.
از آنچه گذشت نتیجه می گیریم، مفاهیم پراکنده ای که در سخنان امام رضا (علیه السلام) به عنوان مبنای اخلاق مورد توجه قرار گرفته اند، همه از فروع توحید و یگانه باوری است. بنابراین، مبنای اصلی اخلاق همان توحید است. با این ملاحظه می توان همه مفاهیمی را که صلاحیت مبنا شدن را دارند، در محور مفهوم کانونی توحید نمایش داد.
بررسی جامعیت اسلام در ترسیم مبانی و ویژگی های اخلاق اسلامی با تکیه بر سیره رضوی
شاخص های اخلاق محوری در آموزه های سیاسی امام رضا (ع)
مبانی اخلاق پزشکی از منظر قرآن و روایات
آرمان شهر اسلامی از منظر امام رضا (ع)
امام رضا؛ نظام مفهومی؛ مبنای اخلاق؛ مبانی اخلاق؛ اخلاق اسلامی؛ مبنای اخلاق؛ نظام اخلاقی
