بررسی و نقد مبانی ادبی ابن تیمیه در تفسیر قرآن

بررسی و نقد مبانی ادبی ابن تیمیه در تفسیر قرآن

مبانی ادبی ابن تیمیه در تفسیر قرآن

نویسندگان: علی اصغر شریفی راد؛ غلامحسین اعرابی؛ علی احمد ناصح

چکیده

ابن تیمیه، به عنوان اثرگذارترین عالم سلفی، دارای مبانی و دیدگاه هایی خاص در تفسیر قرآن است. پیرامون این مبانی، تألیفات گسترده ای انجام شده، ولی درباره مبانی ادبی وی در تفسیر، تحقیقی صورت نپذیرفته است. در مقاله حاضر، مهم ترین مبانی ادبی ابن تیمیه در تفسیر قرآن را تبیین کرده و سپس مورد بررسی و نقد قرار می دهیم و نشان می دهیم که انکار مجاز، مهمترین مبنای ادبی در دیدگاه تفسیری ابن تیمیه است.

ادله ابن تیمیه در انکار مجاز را که عبارت است از: عدم ذکر مجاز در کلام صحابه و تابعین و علمای سلف، عدم تعریف جامع و مانع از مجاز، انکار وضع لغات و ادعای توقیفی بودن زبان، عدم وجود علامت صحیح برای تشخیص حقیقت و مجاز و انکار استعمالات مجازی را بررسی و نقد می نماییم. سپس، دیگر مبانی ادبی ابن تیمیه در تفسیر را که شامل: تأکید ناپذیری مجاز، تغایر لازمه عطف، انکار افاده نفی ابدی برای “لن” ، عدم بکارگیری حروف به جای یکدیگر و تحریف اصطلاحات و ضرب المثل ها را گزارش و نقد می نماییم.

واژگان کلیدی: ابن تیمیه ؛ سلفیه ؛ مبانی ادبی ؛ مجاز؛ تفسیر قرآن

سطح مقاله: علمی پژوهشی

مبانی ادبی ابن تیمیه در تفسیر قرآن

عنوان مقاله [English]

A Study and Critique of Literary Foundations of Ibn Taymiyyah in Qur’anic Exegesis

چکیده [English]

As the most influential Salafi scholar, Ibn Taymiyyah holds particular views with regard to Qur’anic exegesis. Extensive publications have been published about the foundations of his views. Yet, no research has been carried out about his literary foundations in exegesis. In the present study, the most important literary foundations of Ibn Taymiyyah in Qur’anic exegesis were explicated and critiqued to show that ‘denial of trope’ is the most important basis in the exegetic view of Ibn Taymiyyah.

The reasons why Ibn Taymiyyah denies trope are: no mention of trope in the words of the companions and followers and salafi ulema, the lack of a comprehensive definition of trope, the denial of the creation of words and the claim for the banning nature of the language, the absence of proper signs for the recognition of truth versus trope and finally the denial of trope usages.

Additionally, other exegetic foundations of Ibn Taymmiyah addressed in this study are: non-emphasizable feature of trope, the necessity of conflicts for references, the denial of eternal negation for “Lan” (literally ‘will not’), not using letters instead of each other and the alteration of idioms and proverbs.

کلیدواژه‌ها [English]

Ibn Taymiyyah, Salafism, literary foundations, trope, Qur’anic exegesis

مطالعه بیشتر