عنوان مقاله: مبانی اعتبارسنجی روایات بحارالانوار نزد علامه مجلسی

.

نویسندگان: محسن قاسم‌ پور ، ابوطالب مختاری‌ هاشم‌ آباد

.

سال انتشار: ۱۳۹۶    سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

واژه‌های کلیدی: علامه مجلسی، بحارالانوار، متن حدیث، اعتبار حدیث، تاریخ حدیث شیعه، اخبارگرایی

.

چکیده

بدون تردید هر پژوهشگری برای بهره‌مندی بهتر از بحارالانوار، بزرگ‌ترین دایره‌المعارف حدیثی شیعه، ناگریز است با پیش‌فرض‌های مؤلفِ آن در اعتبارسنجی روایات آشنا گردد. این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی نشان می‌دهد علامه مجلسی به پیروی از دانشوران حدیث‌ محور پیش از خود، روایات را براساس قراین کتاب‌ شناسانه و به‌ شیوه تحلیل فهرستی، اعتبارسنجی می‌کرده و در بیشتر موارد، قراین متنی را بر قراین سندی، بیشترارج می‌نهاده است.

همچنین براساس روایات، اصلِ احتیاط ـ تحفظ بر متن احادیث و پرهیز از تأویل مگر به ضرورت ـ و نیز قاعده تسامح در ادلۀ سنن با قید شیعی بودن روایات آن را، در ارزیابی مصادر و احادیث بحارالانوار به‌کار بسته است. علامه مجلسی براساس چهار مبنای یادشده، روایات را از جهت اعتبار رتبه‌بندی کرده و اکثر روایات بحارالانوار را معتبر دانسته است، ولی از آن میان مبنای کتاب‌ محورانه وی، کاربرد و تأثیر بیشتری در اعتباربخشی به روایات بحارالانوار نزد وی داشته است.