مبانی انسان‌ شناختی علوم انسانی اسلامی در قرآن کریم

مبانی انسان‌ شناختی علوم انسانی اسلامی در قرآن کریم

مبانی انسان‌ شناختی علوم انسانی اسلامی

نویسنده: محمود کریمی

چکیده

برای تولید علم در هر یک از رشته های علوم انسانی ویژگی‌های انسان، ظرفیت‌های خاص او و عوامل تکامل و انحطاطش باید روشن شود. این‌ها همه می‌تواند در نوع ، کیفیت و نتایج علوم انسانی اثرگذار باشد. به همین دلیل مبانی انسان‌ شناختی علوم انسانی غربی با مبانی انسان‌ شناسی علوم انسانی اسلامی متفاوت است. علوم انسانی نشات گرفته از غرب، نتایج و عواقبی را برای فراگیران و دانشمندان این کشورها خواهد داشت که در موارد زیادی با فرهنگ، دین ، ارزش‌ها و هنجارهای جامعه اسلامی در تعارض است.

برای حل این مساله، پژوهش حاضر بخشی از مبانی علوم انسانی را که به شناخت انسان و ویژگی‌های او مربوط می‌شود و می‌تواند دستاوردهای علوم انسانی را تغییر دهد و در عین‌ حال در آثار موجود به‌طور نظام مند به آنها پرداخته نشده، با استناد به قرآن کریم مورد بررسی قرار داده است. نوشتار پیش رو، با روش توصیفی تحلیلی و با بررسی دیدگاه چندین دانشمند معاصر ازجمله امام خمینی و پیروان مکتب فکری علامه طباطبایی، شش مبنا را که از مهم‌ترین مبانی انسان‌ شناختی علوم انسانی اسلامی هستند و می‌توانند سرنوشت علوم انسانی موجود را تغییر دهند مورد بحث قرار می‌دهد.

واژگان کلیدی: علوم انسانی اسلامی ؛ علم دینی ؛ نهضت نرم افزاری ؛ تحول علوم انسانی؛ مبانی ‏انسان‌ شناسی

سطح مقاله: علمی پژوهشی

عنوان مقاله [English]

Anthropological Foundations of Islamic Human Sciences in ‎the Holy Quran

چکیده [English]

In order to produce knowledge in any discipline of human sciences, human features, his especial capacities, and the factors of his perfection and decadence should be clarified. All these can influence the type, quality, and achievements of human sciences. That is why the anthropological foundations of western humanities are different from those of Islamic human sciences.

Human sciences originated in the west would follow lead to certain consequences for the students and scholars in Muslim countries. Consequences which prove to be in conflict with the culture, religion, values and norms of the Muslim society. Endeavoring to solve this problem, the present article, relying on the Quran, studies a part of the foundations of human sciences dealing with knowing human being and his features. These foundations are likely to change the achievements of human sciences while not dealt with in the works available in a systematic way.

Taking a descriptive analytical method and studying the viewpoints of some contemporary scholars including Imam Khomeini, and the disciples of the intellectual school of Allama Tabatabai, this article would discuss six foundations which are the most significant anthropological ones in human sciences and are capable of changing the fate and nature of the present human sciences.

کلیدواژه‌ها [English]

Islamic human sciences, religious knowledge, software movement, ‎transformation of Islamic sciences, anthropological foundations

مطالعه بیشتر