معناشناسی اتهام جنون به پیامبر(ص) با تکیه بر پاسخ‌های قرآن به این اتهام

معناشناسی اتهام جنون به پیامبر(ص) با تکیه بر پاسخ‌های قرآن به این اتهام

نویسندگان: خلیل پروینی؛ هادی زینی ملک آباد؛ نصرت نیلساز؛ ولی الله حسومی

چکیده

آیات قرآن به‌روشنی بیانگر آن هستند که مشرکان صدر اسلام، هنگام نزول قرآن‌ کریم و به تناسب زمان، مکان و شرایط، در برابر قرآن و پیامبر(ص)، عکس‌العمل‌های مختلفی از خود نشان می‌دادند که بخشی مهمی از آن‌ها اتهامات وارده به به حضرت بود؛ که شایع‌ترین آن‌ها، اتهام جنون به پیامبر اسلام(ص) ‌است که قرآن بیش از سایر اتهام‌ها بدان پرداخته‌ است. در این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و مراجعه به تفاسیر متقدم و معاصر، با استقرای تام آیاتی که اتهام جنون نسبت به پیامبر (ص) در آن‌ها بیان‌ شده، با تأکید بر سیر نزول آیات و تکیه بر دو رویکرد درون‌ متنی و جامعه‌ شناختی (معناشناسی توصیفی و تاریخی)، اتهام مذکور مورد بررسی قرار‌ گرفته و پاسخ‌های قرآن به آن به صورت تفصیلی بیان شده‌است.

یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که بر اساس رویکرد جامعه‌ شناختی، مجنون در باور جاهلی به معنای بی‌عقل نیست، بلکه به معنای جن‌ زده‌ است و قرآن برای دفاع از پیامبر(ص) اتهام جنون ، نخست به تأکید با عناصر لفظی از قبیل قسم، روی‌ آورده و سپس مشرکان را به تفکر در زندگی پیامبر(ص) که همنشین آنان بوده‌ است و تفکر درباره خالق آسمان و زمین دعوت می‌کند، باشد که به خالق و مدبر عالم هستی پی‌ببرند، و به توحید ایمان بیاورند؛ زیرا عامل اصلی این اتهامات، عدم باور به توحید‌ است.

واژگان کلیدی: قرآن؛ معناشناسی؛ اتهام جنون ؛ رویکرد جامعه‌ شناختی؛ رویکرد درون‌ متنی

بخشی از مقدمه

مشرکان عصر نزول، در برابر پیامبر گرامی اسلام(ص)، به تناسب زمان، مکان و شرایط، عکس‌العمل های مختلف از خود نشان می‌دادند، گاهی با تهمت و سخنان ناروا، گاهی با توسل به رفتار ناشایست و آزار و اذیت آن حضرت، به مقابله وی می‌رفتند، و گاهی نیز با زیر سؤال بردن قرآن و انکار وحیانی بودن آن، در برابر آیات الهی عکس‌العمل نشان می‌دادند و در نهایت با بهانه‌های واهی به مخالفت با قرآن و پیامبر(ص) می‌پرداختند. یکی از این معارضات، اتهامات و نسبت‌های واهی به پیامبر(ص) بود و در میان اتهامات فراوانی -از قبیل ساحری، شاعری، کهانت، جنون و … – که مشرکان به پیامبر اسلام(ص) نسبت می‌دادند، به جرأت می‌توان گفت: اتهام جنون شایع‌ترین این اتهامات است که قرآن بیش از سایر اتهامات بدان پرداخته‌ است.

موضوع مقاله: معناشناسی اتهام جنون به پیامبر اکرم(ص) – رده مقاله: مقالات علمی پژوهشی علوم قرآن و حدیث

برای اطلاع بیشتر مقاله زیر را مطالعه نمایید:

معناشناسی واژه مجنون در قرآن کریم

معارف نت | پایگاه دانلود مقالات علوم قرآن و حدیث

معناشناسی اتهام جنون به پیامبر(ص) با تکیه بر پاسخ‌ های قرآن به این اتهام

مطالعه بیشتر