معناشناسی تاریخی‌ توصیفی واژه ریح در قرآن

.

چکیده

واژه ریح ۲۹ مرتبه در قرآن کریم به کار رفته است؛ ۱۰ مرتبه به‌صورت جمع(ریاح) و ۱۹ مرتبه به‌صورت مفرد (ریح). مفرد آن برای معناهایی چون بو و عذاب و جمع آن برای بیان رحمت و نعمت است. در این مقاله هدف، بررسی و تبیین جایگاه معنایی واژه ریح به‌شیوه معناشناسی تاریخی‌ توصیفی است. در معناشناسی تاریخی تغییر و تحولاتی که واژه ریح قبل از نزول قرآن کریم در زمان جاهلیت داشته را با استناد به اشعار جاهلی بررسی کرده است و این نتیجه برآورد شده که کارکرد واژه ریح و ریاح در زبان قرآن برای عذاب و رحمت است که در دوره جاهلیت این جداسازی معنایی بین صیغه مفرد و جمع این واژه صورت نگرفته است.

در معناشناسی توصیفی رابطه واژه ریح با واژه‌های دیگر و تأثیری که بر معنی آن گذاشته‌اند، در سه محور جانشینی، همنشینی و شمول معنایی بیان شده و اینگونه برآمده است که واژه ریح با واژه‌هایی چون «ذاریات، حاملات، جاریات، مقسمات، مرسلات، ناشرات، فارقات و ملقیات» رابطه جانشینی دارد و رابطۀ آن در محور همنشینی شامل این واژه‌هاست: «صر، صرصر، عقیم، لَواقِح، سَخَّر و تَصریف» و همچنین واژه ریح برای «اعصار، حاصب، قاصف، سموم و عاصف» واژه شامل و این واژه‌ها زیرمجموعه واژه ریح شمرده می‌شوند. درک معنای ریح در قرآن کریم نیازمند بررسی رابطه واژه ریح با این واژه‌ها است.

واژگان کلیدی: قرآن کریم؛ واژه ریح ؛ معناشناسی تاریخی ؛ معناشناسی توصیفی

.

موضوع مقاله: معناشناسی تاریخی‌ توصیفی واژه ریح در قرآن

مجلات علوم قرآن و حدیث ؛ رده مقاله: مقالات علمی پژوهشی علوم قرآن و حدیث

.

نویسندگان مقاله معناشناسی تاریخی‌ توصیفی واژه ریح در قرآن :

فهیمه قربانی؛ کبری خسروی؛ علی نظری

.

مهمترین مباحث مطرح شده در مقاله:

• ریشه واژه ریح و مشتقات آن در قرآن

• وجوه معانی واژه ریح در قرآن

• معناشناسی تاریخی واژه ریح

• معناسی توصیفی واژه ریح

• شمول معنایی واژه ریح در قرآن

.

معارف نت؛ جامع‌ترین پایگاه اینترنتی دانلود مقالات علوم قرآن و حدیث در کشور